Na društvenim mrežama u Srbiji, Krim je postao važniji od Kosova, a poseta Beogradu albanskog premijera Edija Rame i dron sa zastavom „Velike Albanije“ tokom fudbalskog meča dve države, izazvali su najveću lavinu tekstova sa ekstremističkim porukama – pokazalo je istraživanje Medijske dokumentacije Ebart, koje je predstavljeno juče u Medija centru.
Glavni generatori ekstremističkih poruka i ideja je manji broj štampanih medija, odnosno tabloida i veb portala. S druge strane, elektronski mediji, posebno televizije, ne učestvuju u njihovoj „proizvodnji“, osim povremenih ispada van informativnog programa. Novi mediji, pogotovo Fejsbuk, glavni su prenosioci ekstremističkih poruka. Reč „Šiptar“ je u oktobru upotrebljena čak 45 puta, a prosek na mesečnom nivou je 11 puta.
Prema rečima Velimira Ćurgusa Kazimira, osnivača Ebarta, u ekstremističkom govoru prednjači tabloid Informer. On je podsetio na tvit glavnog i odgovornog urednika ovog tabloida povodom obeležavanja godišnjice „Oluje“, kada je, između ostalog, napisao da onaj Srbin koji kupuje u Idei „ponovo treba da bude zaklan“. Ovaj komentar se tada pojavio i na naslovnoj strani Informera.
Danilo Rakić, analitičar na projektu, istakao je da su poruke mržnje slične onim iz devedesetih, ali da nosioci nicu centralni mediji, vlast ili parlamentarna opozicija, već formalne i neformalne desničarske organizacije i grupe, koje su veoma aktivne na društvenim mrežama. On je dodao da je izražena ksenofobija i neprijateljstvo prema Evropskoj uniji, a da su na udaru oni koji zastupaju vrednosti sekularne države, građansko društvo i vladavinu prava. Pokrovitelj „tradicionalnih vrednosti“ koje zastupaju te grupe je Putinova Rusija, naveo je Rakić.
Kako je istakao, dron sa zastavom „Velike Albanije“ izazvao je navalu tekstova sa ružnim i vulgarnim izrazima, što je dovelo do podgrevanja strasti i raspirivanja netrpeljivosti.
– Novinarski naslovi zbog ubistva navijača Crvene Zvezde u Istanbulu davali su tragediji etničku dimenziju. Bilo je i fabrikovanja vesti na osnovu komentara na društvenim mrežama. Neki od novinskih naslova sa ekstremističkim govorom su – Turci najavljuju novi masakr, Haos u najavi, Turci slave ubistvo Marka Ivkovića, Preti rat pravoslavnih i muslimanskih navijača, tvrde upućeni, Preti opšta klanica – naveo je Rakić.
Što se tiče dolaska Vojislava Šešelja iz Haga, odnosno Rezolucije EP protiv njegovog govora mržnje, Rakić je, između ostalog, objasnio da su neki mediji sve tumačili kao zaveru protiv Srbije. Prema njegovim rečima, prekid gradnje Južnog toka doveo je do toga da na opskurnim portalima krene kampanja protiv EU koja ima ekstremistički oblik, kroz autorske tekstove, redakcijsku obradu i komentare čitalaca.
Ćurgus Kazimir je rekao da proizvodnja ekstremističkih poruka „tinja na nivou predrasuda i stereotipa“ i da se otrgne kontroli kada se pojavi neki događaj. Prema njegovim rečima, šerovanje na društvenim mrežama nije toliko izraženo, od 200 do 250 ekstremističkih poruka, za razliku od jednog teksta iz Politike koji je šerovan hiljadama puta.
Istraživanje je sprovedeno kroz prvi deo projekta „Znakovi na putu: ideje i poruke ekstremizma u medijima u Srbiji“, koji je realizovao Ebart medijski arhiv, uz podršku Fondacije za otvoreno društvo.
„Turci planiraju masakr“
Danica Laban, medijska analitičarka, ukazala je na kršenje Kodeksa novinara Srbije, i to kroz stavove imenovanih sagovornika, plasiranje informacija dobijenih iz nezvaničnih/anonimnih izvora, pisma čitalaca i kroz komentare čitalaca na portalima. Ona je ukazala na problem da se Savetu za štampu jedino mogu žaliti oštećeni pojedinac ili zakonski zastupnik, odnosno nevladine organizacije.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na Twitter nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
