Da li ste znali da na Matematičkom fakultetu Univerziteta u Beogradu na osnovnim studijama postoji studijski program pod nazivom: „Profesor matematike i računarstva“? Da li ste znali da na Filološkom fakultetu Univerziteta u Beogradu postoji studijski program pod nazivom: „Srpski jezik i književnost“? Za razliku od kolega sa Matematičkog fakulteta, filolozi su bili rečitiji, pa su ispod naziva studijskog programa dodali i rubriku „ishodi“.
U njoj između ostalog piše da će studenti steći „potrebna znanja i veštine za obavljanje poslova i zadataka profesora srpskog jezika i književnosti u osnovnim i srednjim školama“. Na sajtu Geografskog fakulteta Univerziteta u Beogradu se za studijski program „geografija“, koji je jedan od programa na osnovnim studijama, takođe tvrdi da pruža znanja i veštine potrebne za izvođenje nastave u osnovnim i srednjim školama (samo ovog puta iz geografije naravno).
Da li ste znali da uprkos stečenim znanjima i veštinama studenti koji završe ove studijske programe i steknu odgovarajuće diplome neće moći da postanu nastavnici u osnovnim i srednjim školama? Bar ne oni koji su te studijske programe upisali nakon 2005. godine. Na tome treba zahvaliti Zakonu o osnovama obrazovanja i vaspitanja („Sl. glasnik“, br. 72/2009, 52/2011 i 55/2013) kojim se uređuju osnove sistema predškolskog, osnovnog i srednjeg obrazovanja. Članom 8 tog zakona je predviđeno da vaspitno-obrazovni rad u osnovnim i srednjim školama obavljaju lica koja su stekla odgovarajuće visoko obrazovanje na master akademskim, strukovnim akademskim ili specijalističkim strukovnim studijama po propisu koji uređuje visoko obrazovanje počev od 10. septembra 2005. godine, ili na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine po propisu koji je uređivao visoko obrazovanje pre navedenog datuma. Uprkos tome što se na sva tri studijska programa koji su uzeti kao primer stiču znanja iz psihologije i pedagogije, kako to opravdano zahteva i sam zakon, studenti koji su završili navedene studijske programe osnovnih studija neće moći da rade kao nastavnici u osnovnim i srednjim školama zato što su, žargonski rečeno, studirali po bolonji.
Tako dolazimo u apsurdnu situaciju. Naime, jedan od glavnih ciljeva Bolonjske deklaracije jeste poboljšanje sposobnosti za zapošljavanje. Stoga je apsurdno to što Zakon o osnovama obrazovanja i vaspitanja diskriminiše lica koja su osnovne studije završila po propisima o visokom obrazovanju koji se zasnivaju na principima Bolonjske deklaracije. Ali nije sve izgubljeno za studente koji žele da rade u prosveti. Javna je tajna da studenti koji su završili osnovne studije po propisima o visokom obrazovanju donetim nakon 2005. godine mogu da izvode nastavu u osnovnim i srednjim školama, doduše, kao zamene. Možda bi onda onaj program osnovnih studija na Matematičkom fakultetu trebalo nazvati „Zamena profesora matematike i računarstva“. Možda bi fakulteti posle osnovnih studija trebalo da dodeljuju zvanje „diplomirana zamena“ sa naznakom zvanja iz odgovarajuće oblasti. A možda bi trebalo izmeniti član 8 Zakona o osnovama obrazovanja i vaspitanja.
Autor je pravnik, saradnik u nastavi na Pravnom fakultetu Univerziteta Union
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na Twitter nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
