Težak život u romskim naseljima

Kada se to uporedi sa nacionalnim prosekom, stope su duplo veće. Ovo je samo jedan od podataka dva istraživanja o višestrukim pokazateljima položaja žena i dece u Srbiji i romskim naseljima Republičkog zavoda za statistiku, koji su juče predstavljeni u beogradskom Medija centru.

Stanje uhranjenosti kod dece iz romskih naselja pokazuje da je prevalencija pothranjenosti nekoliko puta veća od nacionalnog proseka – oko deset procenata dece je pothranjeno, a oko 19 procenata zaostaje u rastu. Prevalencija gojaznosti je niža od nacionalnog proseka – pet odsto. Sve preporučene vakcine je primilo 81 odsto dece uzrasta od 24 do 35 meseci, dok je u romskim naseljima taj broj duplo manji – 44 odsto.

Stopa ukupnog fertiliteta za jednu godinu koja je prethodila ovim istraživanjima iznosi 1,6 rađanja po ženi. Samo jedan procenat žena od 20 do 24 godine je rodilo živorođeno dete pre 18 godine. U romskim naseljima stopa fertiliteta iznosi 3,1 rađanje po ženi. Podaci pokazuju da su sve žene čule za neku vrstu kontracepcije. U romskim naseljima, 61 procenat udatih žena ili onih u vanbračnoj zajednici trenutno koristi neku kontraceptivnu metodu. Najpopularnija metoda kod njih je prekinuti snošaj, a zatim kondom, koji je zastupljen kod tri odsto udatih žena.

U Srbiji je 15 odsto žena imalo barem jedan indukovani abortus, a 31 procenat žena iz romskih naselja. Kada je reč o razvoju i obrazovanju u ranom detinjstvu, 50 odsto dece uzrasta 3-4 godine pohađa programe predškolskog obrazovanja, a samo šest odsto romske dece tog uzrasta. U romskim naseljima samo 12 odsto dece mlađe od pet godina živi u domaćinstvima u kojima najmanje ima tri dečije knjige, dok udeo dece koja imaju 10 ili više knjiga pada na dva procenta.

Čak 99 odsto mladih žena u Srbiji su pismene, a status pismenosti varira samo kod onih koje imaju jedino osnovno obrazovanje i koje su iz najsiromašnijih domaćinstava. U romskim naseljima je 80 odsto žena pismeno. Stopa završavanja osnovne škole u romskim mestima je 64 procenta, a stopa prelaska u srednju školu 59.

U Srbiji je 43 odsto dece starosti od jedne do 14 godina bilo izloženo barem jednom vidu psihološkog ili fizičkog kažnjavanja od strane članova domaćinstva. U romskim naseljima taj procenat iznosi 66 odsto. Oko 35 procenata je bilo izloženo fizičkom kažnjavanju, a osam procenata dece, više devojčica nego dečaka, bilo je izloženo teškom fizičkom kažnjavanju. Oko četiri procenta mladih žena starosti od 15 do 19 godina su trenutno udate ili u vanbračnoj zajednici, dok u romskim naseljima taj broj iznosi čak 43 procenta. Da muž/partner ima pravo da udari ili tuče svoju ženu/partnerku smatra četiri odsto žena. Nasilje u porodici se češće opravdava od strane žena iz romskih naselja – 37 odsto.

Tokom istraživanja koje je podržao UNICEF, anketirano je 4.700 žena i 2.700 dece na nacionalnom nivou, odnosno 2.000 žena i 1.500 dece u romskim naseljima.

Subjektivni osećaj blagostanja

Čak 95 odsto mladih žena od 15 do 24 godine je najzadovoljnije svojim zdravljem, 93 odsto porodicom, a 92 odsto prijateljstvima. U romskim naseljima – 90 odsto žena tog uzrasta su najzadovoljnije porodičnim životom, isti procenat zdravljem, dok je 86 odsto njih najzadovoljnije svojim fizičkim izgledom.