Jedinstveni gejziri

Na jugu Srbije, u Jablaničkom okrugu, od Kosova i Metohije do bugarske granice, samo je jedna banja – Sijarinska. Mesto je okruženo netaknutom prirodom na nadmorskoj visini od 520 metara u podnožju planine Gonjak. Ima 18 lekovitih termalnih izvora različitog fizičko-hemijskog sastava, a temperatura se kreće od 32 do 72 stepena.
Naročitu zanimljivost Sijarinske banje predstavljaju gejziri tople vode, jedinstveni u Evropi, čiji vodeni stub doseže visinu od osam metara. Tu, u njihovoj blizini, sagrađen je kompleks manjih bazena. Banja je udaljena od Leskovca 52, Niša – 90 i Beograda – 330 kilometara. Prema popisu iz 2002, u Sijarinskoj banji je živelo 568 stanovnika, odnosno 175 domaćinstava prosečne starosti oko 37 godina.
Termalni izvori lekovite vode i savremeno opremljeni medicinski blok u okviru RH centra sa iskusnim stručnjacima doprinose uspešnom lečenju mnogih bolesti: oboljenja koštano mišićnog sistema i bolesti creva, bubrega, mokraćnih kanala, jetre, žučnih puteva i pankreasa, kao i neuroza, psihofizičke iscrpljenosti i ginekoloških poremećaja.
Ovdašnji savremeno opremljeni hotel „Gejzir“ ima 280 mesta, apartmane, salone i bazene za kupanje. A tu, u okviru hotela, postoji medicinski blok za hidro i drugu terapiju toplom lekovitom vodom… Ukratko, Sijarinska banja je pravi isečak prirodnih lepota, koji mami na druženje, odmor i rekraciju. Zbog toga nije čudnovato što je u ovom kraju najviše gostiju iz Beograda, Niša, Vojvodine, Leskovca…
Sijarinska banja je trebalo, uz rudnik olova, zlata i cinka Lece, da bude „žila kucavica“ nerazvijene opštine Medveđa u kojoj žive Srbi, Crnogorci, Albanci i pripadnici drugih nacionalnih zajednica. U takvim okolnostima, „reka iseljenika“ je sve prisutnija i postoji realna opasnast da veliki deo opštine Medveđe bude potpuno pust, jer u nekim planinskim krajevima živi tek po nekoliko domaćinstava, dok su brojna ognjišta davno ugašena.
Poražavajuća je okolnost da u pojedinim zaseocima još nema struje, a da se do nekih domova ne može stići ni teretnim vozilom. U opštini Medveđa, na 524 kvadratna kilometra razasuta su 44 naselja s oko 13.500 stanovnika. Najveće naselje je, prirodno, Medveđa sa oko 3.700 stanovnika. Posebna zanimljivost je da šume zauzimaju više od polovine opštinske teritorije i da je za mnoge gorštake prodaja drva jedini izvor kakve-takve egzistencije.
Veoma je zanimljiva istorija ovog kraja. Minulih decenija, Medveđa je nekoliko puta menjala ime. Godine 1790. zvala se Podgor, a pominje se i kao Medeka i Dedić. Zagonetka tih imena, bar zasad, nije razrešena.
Sijarinska banja je sada jedina istinska, velika nada Medveđe. Da li će preporoditi ovaj kraj, zavisi od same banje i ljudi kojima je poverena razvojna politika tog mesta u kome se u svako doba razgovara na srpskom i albanskom jeziku, na kojima se izvodi nastava i u osnovnoj školi.