Od fantastičnog predela do Crne kutije

 To je izložba „50 umetnika iz zbirki MSUB – Jugoslovenska umetnost od 1951. do 1989“, koja će biti otvorena 15. oktobra u Kući legata, a autor njene koncepcije i postavke je Zoran Erić. Izložba se nadovezuje na izložbu „100 dela iz zbirki MSUB. Jugoslovenska umetnost od 1900. do 1945“, koja je tokom aprila i maja bila predstavljena u Muzeju istorije Jugoslavije.

Povodom izložbe u Kući legata Zoran Erić za Danas kaže: „‘Izložba 50 umetnika iz zbirki Muzeja savremene umetnosti – Jugoslovenska umetnost od 1951. do 1989’ pokazaće reprezentativna dela umetnika epohe socijalističke Jugoslavije koji su svojom aktivnošću pomerali i menjali jezičke paradigme određenih perioda.“ On pojašnjava da će izložba hronološkim nizom, a referišući na dominantan decenijski model istorizovanja jugoslovenske umetnosti od osnivanja MSUB, u Kući legata biti predstavljeno pet posebnih prostornih celina.

„Sučeljavanjem i dijalogom značajnih dela renomiranih umetnika posleratne Jugoslavije biće predstavljen sveden ali reprezentativan izbor autora koji su obeležili određene decenije, kreirali „duh vremena“, i oslikavali odnos između umetnosti i društvene stvarnosti epohe“, ističe Erić. On ukazuje da je za osmišljavanje postavke, posebno bitno polazište bila analiza politike otkupa MSUB od osnivanja Moderne galerije 1958, tj. otvaranja Muzeja u novoj zgradi na Ušću 1965. godine. „Politika akvizicija Muzeja potvrđuje jasnu orijentaciju institucije ka jugoslovenskom umetničkom prostoru pri čemu je značajna činjenica o pravovremenoj recepciji, valorizaciji i akviziciji najznačajnijih pojedinaca i pojava iz svih umetničkih sredina Jugoslavije.“

Erićev koncept počiva i na prihvatanju teze istoričara umetnosti Ješe Denegrija o jugoslovenskom kulturnom prostoru koji se može pratiti od početka 20. veka pa sve do kraja ‘80-ih godina i druge izložbe „Jugoslovenska dokumenta“ u Sarajevu 1989. godine. „Za ovu priliku istorijski i hronološki okvir postavljen je od 1951. do 1989. S jedne strane, to je i istoriografski okvir izgradnje specifičnog jugoslovenskog društveno-političkog modela socijalizma započetog nakon 1948. i sukoba s Informbiroom i Staljinom. S druge strane, to je i simbolički okvir specifičnog jugoslovenskog umetničkog konteksta obeleženog definitivnim razlazom s umetnošću socijalističkog realizma, kao i prelomnom izložbom Petra Lubarde u galeriji ULUS maja 1951. koja iz korena menja paradigmu likovnog jezika u socijalističkoj Jugoslaviji“, objašnjava naš sagovornik i zaključuje: „Izložba i izbor zato hronološki počinje sa slikom Petra Lubarde „Fantastični predeo“ iz 1951. godine, a završava se slikom Marije Dragojlović „Crna satenska kutija“ iz 1989. godine čime se takođe prati postavljeni društveno-politički određen hronološki okvir.“

Mišela Blanuša, kustoskinja MSUB i jedna od kustosa nove izložbe, kaže za Danas da će kroz ovu izložbu publika biti u mogućnosti da vidi dela koja predstavljaju osovinu socijalističkog modernizma, dela najznačajnijih protagonista „zvanične linije“ tokova posleratne umetnosti, kao i likovnih eksperimenata u slikarstvu, primere apstraktnog ekspresionizma, enformela, „nove“ slike i skulpture ‘80-ih , ali i pionire konceptualne umetnosti kroz savremene umetničke prakse prezentovane putem tada novih umetničkih medija izražavanja, video i fotografiju.

Na izložbi koja će publici biti dostupna do 7. decembra uz veoma sadržajan prateći program u kome će učestvovati i neki umetnici, moći će da se vide, između ostalih, dela: Petra Lubarde, Bogoljuba Jovanovića, Petra Omčikusa, Ivana Tabakovića, Leonida Šejke, Vladana Radovanovića, Olge Jevrić, Gabrijela Stupice, Miodraga Miće Popovića, Vojina Bakića, Radomira Damnjanovića Damnjana, Julija Knifera, Miodraga B. Protića, Stojana Ćelića, Vladimira Veličkovića, Dušana Otaševića, Marine Abramović, Raše Todosijevića, Mrđana Bajića, Marije Dragojlović, itd.

Izložbu je podržalo Ministarstvo kulture i informisanja Republike Srbije.

Ideja savremenosti

„Jedan od ključnih konceptualnih okvira promišljanja društveno-političkog, ali i umetničkog konteksta socijalističke Jugoslavije predstavlja ideja savremenosti kao bitnog formativnog koncepta u izgradnji socijalističkog samoupravnog društva i njegove kulturne sfere u posleratnom periodu, i posebno u 50-im godinama 20. veka, što je i rezultiralo izgradnjom Novog Beograda i Muzeja savremene umetnosti. Zbog toga se i problem reaktualizovanja ideje savremenosti u instituciji koja u svom nazivu i tradiciji nosi taj i takav koncept nameće kao obaveza pri promišljanju budućeg života i razvoja Muzeja u svojoj matičnoj zgradi na Ušću“, rekao je za Danas Zoran Erić.