Prema crnogorskom Zakonu o rodnoj ravnopravnosti, diskriminacijom se smatra „korišćenje riječi u muškom rodu kao generički neutralne forme za muški i ženski rod“. Kako se ova zakonska obaveza ne poštuje u praksi, Ministarstvo za ljudska i manjinska prava Crne Gore pripremilo je izmene tog zakona, sa preciznije utvrđenim načinom primene, za čije kršenje su predviđene i poveće novčane kazne.
Sačinjen je i Registar zanimanja, zvanja i titula žena, koji treba da pomogne da se u administraciji i jeziku medija koristi terminologija u skladu sa principima rodne ravnopravnosti. Svako zanimanje u Registru ima muški i ženski naziv: izdavač/izdavačica, kamenorezac/kamenorezačica, hirurg/hirurškinja, logoped/logopetkinja, mornar/mornarka, padobranac/padobranka.
I dalje postoji otpor prema ovim rečima u ženskom rodu, koje se smatraju rogobatnim, kao i mišljenje da njihova upotreba neće značajno doprineti ravnopravnosti među polovima. Osim toga, deo lingvista i lingvistkinja čvrsto drži da je muški rod ovih imenica neutralan te da označavaju isključivo zanimanje ili titulu, a nikako i pol osobe.
Prema jednom istraživanju sprovedenom u Zavodu za zapošljavanje Crne Gore, većina ispitanikaĐca veruje da na rukovodećim pozicijama (direktor, rukovodilac) treba da budu muškarci, dok je mesto higijeničarke, kako smatra ubedljiva većina, isključivo žensko. Nazivi zanimanja su, prema tome, u vezi sa tradicionalnim poimanjem uloge žene u društvu. Većina anketiranih smatra i to da žene slabije napreduju u karijeri zbog veće posvećenosti porodičnim obavezama, što odražava patrijarhalno stanovište da je ženama mesto u kući, uz decu i porodicu, dok je profesionalno napredovanje muški domen.
Prema istom istraživanju, žene većim delom ne obraćaju pažnju na to u kom je rodu naziv njihovog zanimanja, dok bi velikom broju muškaraca smetalo žensko ime i onih zanimanja koja se tradicionalno navode u tom obliku (higijeničarka, medicinska sestra, sobarica). Uzgred, u vreme kad su i muškarci počeli da rade u zdravstvu kao medicinske sestre, gotovo istog trena je za njih pronađen adekvatan termin – medicinski tehničar.
Smisao rodno senzitivnog jezika, kao važnog segmenta politike rodne ravnopravnosti, jeste, između ostalog, da obezbedi veću vidljivost žena u profesiji, što bi donekle razbilo stereotipne predstave o ženi po kojima ona treba da se ostvaruje najpre kao domaćica i majka, pa tek onda u karijeri.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na Twitter nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
