Foto: Mila StarčevićKir Veliki ujedinio je istočno-iranska plemena i prvi krenuo u osvajačke pohode; dok je širio carstvo istovremeno je u njemu rastao konglomerat raznih naroda, jezika i vere. Miroljubiv i dobar vojskovođa, bio je još bolji diplomata. Poznat kao čovek širokih shvatanja poštovao je tuđu religiju, pa čak i sam učestvovao u nekim ceremonijama druge vere.
U periodu svoje vladavine čuveni car Darije Prvi (521-490 pre n. e.) zemlju je podelio na satrapije, (provincije), sagradio brojne palate, doveo najbolje umetnike, i zato je ovaj persijski vladar bio obožavan od svog naroda. Darije Prvi kreće na antičku Grčku, no, u bici kod Maratona doživljava poraz. Izmrcvarena ratovima i unutrašnjim nemirima – poljuljana, Persija postaje sve bespomoćnija. U to vreme na scenu stupa Aleksandar Makedonski i osvaja je (IV vek p.n.e.) No, posle raspada i njegove imperije Persiju osvajaju Parćani; nažalost, ne zadugo, jer u sedmom veku (652) dolaze Arapi i nemilosrdno uništavaju sve što je persijsko. Zadnji i najžešći. Udarac je što na iransku teritoriju, uz pismo uvode svoju veru – islam!
Pravo ime Persepolisa – koji leži na kamenoj ravni u podnožju planine Rahman – jeste Tahte Džemšid… (Te dve reči predstavljaju legendarno ime prvog kralja.) Gradnja Persepolisa je započela za vreme vladavine prvih sedam kraljeva i trajala oko 120 godina. Pravljen od granita donošenog sa planine Zagoros, i pokriven kedrovinom iz Sirije i Damaska. Grad se prostirao na površini od 135.000 mkv. Imao je nekoliko palata; najpoznatije su dve: Zimska palata i Dvorana ogledala čiji su stubovi uglačani da se na svakom moglo ogledati. Tu je čuvena Hadiš, palata koja je pripadala Darijevom sinu Ksersu. Kao najlepša i najznačajnija građevina Persepolisa – bila je Apadana. Do nje je vodilo široko stepenište oivičeno „ziguratom“ u kojim je uvek gorela vatra. Apadana je imala stubove visoke 26 metara. Na vrhu ih je krasio kapitol sa orlovima. Bilo ih je 72, i svaki je težio 120 tona! Palata, Apadana, služila je za prijeme, a takođe i za proslavu Kraljevske Nove Godine koja se održavala 21. marta. Naučnici tvrde da je Apadana značajna po bareljefima sa prizorima kralja i njegovih vojnika. Veoma su interesantni zidovi palate Sto stubova, koji prikazuju vladara (sa bradom) koji sedi na tronu u vreme posete svojih podanika. Upadljiva je raznovrsna odeća – kao znak iz koje oblasti dolaze. Stubovi, u obliku lotosa, dokaz su prefinjenosti i raskoši persijske umetnosti koju su najnadareniji radili – na licu mesta. Popravki nije smelo biti, a ni grešaka: jedna se potkrala! Duž unutrašnje strane stepeništa naučnici su otkrili ratnika koji na desnoj šaci – ima palac leve ruke!
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na Twitter nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
