Nemanjići su bili visoki ljudi

p { margin-bottom: 0.25cm; line-height: 120%; }

Tu su se donedavno čuvali i leva ruka Svetog Save i njegov štap, koji su sticajem (ne)prilika preneti u Mileševu. U manastiru je ostao kivot u kome su mošti prvog srpskog svetitelja, prosvetitelja i arhiepiskopa iznete iz Mileševe. Nalazi se ispred ikonostasa crkve Svete Trojice i poput kivota svetog kralja Milutina, koji počiva u crkvi Svete Nedelje u Sofiji, svedoči da su Nemanjići bili visokog rasta. U hramu se čuvaju i mošti svetih Besrebrenika Kozme i Damjana Kapadokijskih, velikomučenice Tekle, sveštenomučenika Serafima Svetotrojičkog i ugrušak krvi svetih 40 mučenika Sevastijskih, koji se slave kao praznik Mladenci.

Knjige, ikone, predmeti primenjene umetnosti čuvaju se u riznici u konaku, koja je nalik muzeju. Pažnju najpre privlače delovi crkvenog nameštaja rađeni u Staroj Hercegovini nekad veoma popularnoj, dekorativnoj i skupoj tehnici koštane intarzije – vrata, pevnica i nalonjem za čitanje Jevanđelja, koji su u ovaj manastir stigli pre 416 godina. Tu su pozlaćeni crkveni sasudi, darohranilnice i kivoti, okovi za jevanđelja, duborezački radovi, kolekcija crkvenog veza i odeždi, među kojima je najstariji epitarhilj s početka 15. veka, koji je s pozlaćenom i srebrnom žicom, te raznobojnim koncima izvezao monah Teotim.

Manastir Svete Trojice više od jednog veka bio je poznato prepisivačko sedište, a njegovi monasi čuveni po obrazovanju, književnoj kulturi i pismenosti. Prvi po imenu poznati pljevaljski prepisivač bio je jeromah Sava, autor prvog pisanog zapisa o ovom manastiru. Posle njega u ovom umetničkom poslu vešti su bili i dijaci Jovan i Dimitrije, kao i monah Gavrilo, čija su najpoznatija dela Šestodnev Jovana Egzarha i Hrišćanska topografija Kozme Indikoplova iz 1649. godine. Šestodnev je minijaturama ukrasio jedan od najboljih zografa tog doba jeromonah Andrija Rajičević, rodom iz Tolca kod Pljevalja, inače sestrić tadašnjeg trojičkog igumana Mojsija. Istoričari umetnosti tvrde da je Šestodnev vremenom postao poznatiji po Rajičevićevim ilustracijama nego po sadržaju.

Rajičević je slikao i ikone, koje su zajedno s radovima čuvenog zografa Longina deo manastirske zbirke. U njoj se čuva 60 ikona, nastalih od 16. do 19. veka. Najvredniji deo su kritske ikone iz 17. veka. Svojom lepotom, preciznošću u detaljima i neobičnošću pažnju privlači i ikona Hristovog Vaskrsenja sa scenama praznika, najverovatnije dar grofa Save Vladislavića, koja se smatra vrhunskim delom ruskog religioznog slikarstva 18. veka.

Osim na riznicu, monasi Svete Trojice ponosni su i na znamenite Pljevljake, koji su se poput patrijarha srpskog Varnave (u svetu Petra Rosića) u ovoj svetinji učili pismenosti i pobožnosti. Zanimljivo je da se patrijarh Varnava (1880-1937), ruski đak, crkveni reformator i protivnik potpisivanja Konkordata između Vatikana i Kraljevine Jugoslavije 1937, za kog se ni danas ne da zna li je prirodno naprasno preminuo ili je bio „žrtva“ konkordatske krize, neki pominju i dvorsko-crkvene tajne, čak i u crkvenim brošurama najviše pominje kao deda ujak umetnice Marine Abramović.