Kultura i turizam kao pokretačekonomskog razvoja

Tačka na kompletan projekat, koji je finansirala Evropska unija, stavljena je rekonstrukcijom crkve Svetog Petra i Pavla u Bijelom Polju – osim Eparhije budimljansko-nikšićke u taj poduhvat bile su uključene i turističke organizacije Zlatibora i Plužina. Ukupna vrijednost projekta iznosila je 468.913 eura od čega je Crnoj Gori pripalo 249.588, a Srbiji 219.325 eura. Evropska unija donirala je 387.938 eura dok su preostali dio sredstava obezbijedili partneri. Zanimljivo je da je ovo prvi projekat koji implementira vjerska zajednica sa sjedištem u Crnoj Gori, Eparhija Srpske pravoslavne crkve, a koji finansira Evropska unija.

Sudeći prema izjavama predstavnika EU, Eparhije budimljansko-nikšićke kao i TO Zlatibora i Plužina posao je dobro obavljen. Tako je, recimo, na svečanosti u Bijelom Polju, šef delegacije EU u Crnoj Gori Mitja Drobnič, izjavio da se program prekogranične saradnje pokazao veoma uspješnim. „Zajedničke akcije važne su iz više razloga. Radeći zajedno susjedne zemlje uspostavljaju socijalne, kulturne i trgovinske veze između lokalnih zajednica dužsvojih granica, a to je, zapravo, suština evropskih integracija“, kazao je Drobnič. Episkop Eparhije budimljansko-nikšićke Joanikije rekao je da je crkva svetih apostola Petra i Pavla „svetošću i kulturnom znamenitošću privukla pažnju velikog broja institucija i stručne javnosti“. I direktori Turističkih organizacija Zlatibora i Plužina, Arsen Đurići Neđeljko Jovovićzadovoljni su obnovom crkve i manastira koji se nalaze na teritorijama njihovih opština „jer to obogaćuje turističku ponudu“.

U okviru projekta organizovano je edukativno putovanje na Zlatibor 40 turističkih radnika iz Plužina i Bijelog Polja koje je imalo za cilja promociju kulturnog turizma u tim opštinama. Urađena je i monografija „Crkva i kultura“ u kojoj je predstavljeno nasleđe oblasti Polimlja, Potarja, Pive, Drobnjaka, Nikšića u kojoj je dat prikaz crkava, manastira, starih mostova itvrđava. Takođe je izrađeno i distribuirano po hiljadu turističkih brošura i flajera o crkvama u Jablanici i Bijelom Polju, kao i o manastiru Zagrađe a izrađen je i veb sajt projekta.

Oblast u Srbiji, koja ispunjava uslove ovog prekograničnog programa, obuhvata površinu od 10.063 kvadratnih kilometara što čini 11 odsto njene teritorije na kojoj živi 604.626 stanovnika. Preciznije rečeno, programom su obuhvaćena dva okruga – Raški i Zlatiborski sa 15 gradova. Kad je riječo Crnoj Gori programom je obuhvaćeno 9.369 kvadratnih kilometara (12 opština koje ispunjavaju uslove, kao i tri pridružne opštine), odnosno 68 odsto teritorije na kojoj živi 270.161 stanovnika.

*****

Rekonstrukcija svetinja

Osim obnove crkve Svetog Petra i Pavla u Bijelom Polju, koja datira iz 12. vijeka i za koju se vezuje nastanak Miroslavljevog jevanđelja, rekonstruisan je i kompleks crkve brvnare u Jablanici, pored Čajetine, sagrađene u 19. vijeku, kao i parohijski dom. Deo sredstava uložen je u izgradnju vidikovca pored manastira Zagrađe kod Šćepan Polja.