Prestonica proslavila gradsku slavu

Gradsku slavu praznik Vaznesenja Hristovog koji narod zove i Spasovdan, Beograd je juče proslavio svetom arhijerejskom liturgijom koju je u Vaznesenjskom hramu služilo osam arhijereja sa monaštvom i sveštenstvom iz više eparhija Srpske pravoslavne crkve, rezanjem slavskih kolača Vaznesenjske crkve i Skupštine grada i Spasovdanskom litijom u kojoj je centralnim gradskim ulicama prošlo više hiljada Beograđana. U čast slave Beograda sinoć je održan i prijem u Skupštini grada.
Svetu arhijerejsku liturgiju u prepunoj Vaznesenjskoj crkvi služili su arhiepiskop ohridski i mitropolit skopski Jovan (Vraniskovski), mitropolit srednjezapadnoamerički Hristofor (Kovačević), niški Irinej (Gavrilović), episkopi istočnoamerički Mitrofan (Kodić), slavosnki Sava (Jurić), mileševski Filaret (Mićević), hvostanski Atanasije (Rakita) i bregalnički Marko (Kimev). Rezanju slavskih kolača hrama i Skupštine grada prisustvovali su predstavnici gradskih vlasti predvođeni sa odbornikom i ovogodišnjim domaćinom slave Zoranom Lukovićem, princ Aleksandar (Karađorđević) i princeza Katarina, članovi savetodavnih tela Krune, advokat Veljko Guberina.

Poklapanje praznika

– Kao jedan od najvećih hrišćanskih praznika Spasovdan je juče svetim liturgijama obeležen u svim pravoslavnim hramovima širom pravoslavnog sveta. Bez obzira na kalendar koji koriste sve pravoslavne crkve, osim Finske, Vaskrs i praznike iz vaskršnjeg ciklusa u koji spada i Spasovdan, slave u isto vreme. Ove godine proslava Vaskrsa poklopila se u celom hrišćanskom svetu, pa je juče i Rimokatolička crkva slavila praznik Spasovo ili Uzašašće.

Njima su se u litiji pridružili i zamenik gradonačelnika Radmila Hrustanović, bivši generalni inspektor MUP Srbije Vladimir Božović, predstavnici političkih stranaka, među kojima je bio i portparol DSS Andreja Mladenović. Posle ophoda oko Vaznesenjske crkve, uz udaranje crkvenih zvona i pojanje crkvenih pesama, Spasovdanska litija je četvrt sata ranije od najavljenog vremena krenula glavnim beogradskim ulicama zbog čega su mnogi Beograđani, a i novinari morali da pruže korak kako bi je stigli.

Karlin svedok ili smrt

Centar Beograda juče je bio pun imrovizovanih štandova SRS na kojima je prodavana knjiga predsednika ove stranke Vojislava Šešelja „Karlin svedok ili smrt“. Jedan od štandova bio je smešten tik uz Terazijsku česmu, nedaleko od mikrofona postavljenog da bi se bolje čulo čitanje Jevanđelja i molitvi. Dolazak litije uposleni na štandu pozdravili su ustajanjem.

Litija je prošla tradicionalnom trasom – ulicama Kneza Miloša, Kralja Milana, Kneza Mihaila, Kralja Petra, Kneza Sime Markovića, Pop Lukinom, Brankovom i Kraljice Natalije natrag do hrama Vaznesenja Gospodnjeg, čime simbolično zatvorila krug. Zaustaviljala se kod Terazijske česme i Saborne crkve, gde su vladike Irinej i Mitrofan čitali molitve i Jevanđelje, dok je u porti Vaznesenjske crkve, ispred granitnog Krsta pomen svim palim junacima Beograda i žrtvama terora 1941. služio vladika Atanasije, vikar patrijarha srpskog.
Na čelu litije nošen je jerusalimski krst, ukrašen cvećem, a iza njega barjak grada Beograda, slavska žita i kolači, barjaci i ripide, ikone svetitelja koje su nosili bogoslovi i pripadnici Vojske Srbije. Sledili su ih monaštvo i sveštenstvo, đakoni s kadionicama, deca u staroj gradskoj nošnji, „vitezovi“, arhijereji SPC, gradski zvaničnici, zvanice, horovi i građanstvo. Zbog načina na koji je milicija regulisala saobraćajnu disciplinu i obezbeđivala neometano kretanje litije, mnogima je izgledalo kao da litiju predvodi „plavi kordon“, što su glasno i komentarisali. Beograđani su duž cele trase pozdravljali s trotoara, terasa i prozora Spasovdansku litiju, pridruživali se slavskoj povorci, a bilo je onih, naročito starijih, koji su bili dirnuti do suza.
Spasovdan je za gradsku slavu odredio despot Stefan Lazarević 1403, kada je Beograd proglasio svojom prestonicom i ustanovio gradsku zastavu i grb. Uz prekide tokom ratova, slavljena je od despotovog vremena do 1947, kada su tadašnje vlasti zabranile Litiju, koja je obnovljena 46 godina kasnije.
Vaznesenjska crkva koja zajedno s Gradom slavi slavu, sagrađena je 1863, po nalogu tadašnjeg mitropolita beogradskog Mihaila (Jovanovića) i kneza Mihaila Obrenovića kao vojni hram Velike kasarne. Ikonostas je delo slikara Steve Todorovića (1881),a unutrašnjost hrama oslikao je slikar Andrej Bicenko (1937).