Kraj vanrednog stanja

Brzinom koja je iznenadila i mnoge u Crkvi, čak „pre roka“ najavljenog iz Sinoda, Izborni sabor je posle samo četiri kruga glasanja dobio trojicu kandidata za 45. patrijarha SPC. Apostolskim žrebom na tron Svetog Save prošle subote stupio je dosadašnji vladika niški Irinej, koga, kao i njegovog prethodnika patrijarha Pavla, mnogi vide kao jedino rešenje za mir u kući.

Osim neočekivane efikasnosti u radu, Izborni sabor razrešio je i neke višegodišnje spekulacije o odnosu snaga u vrhu SPC. Mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije je već u prvom krugu prešao traženi census od 23 glasa, što govori da je bio najozbiljniji kandidat za belu panu. Rezultati glasanja ukazuju i na to da priče o uticaju takozvane „bosanske struje“ nisu samo mit. Episkop bački Irinej je u sva četiri kruga dobio neočekivano visok broj glasova, koji se sve vreme vrteo oko cifre za koju se u političkim krugovima spekulisalo da je državni vrh obezbedio svom „favoritu“. Izvlačenje koverte sa imenom vladike niškog Irineja je, kao što i on sam kaže, Božja volja, koju većina u Crkvi smatra najboljim argumentom „za“ nemenjanje dosadašnjeg načina izbora patrijarha.

Novi poglavar SPC svoj patrijaraški program sažeo je u jednu reč – sabornost. To bi trebalo da znači vraćanje u „normalne“ crkvene tokove. Rad SPC je u poslednje vreme počeo da nalikuje političkom životu u Srbiji, koji tiho iz parlamentarnog prelazi u predsednički sistem, jer su i u Crkvi neke krupne teme rešavane u uskom krugu najuticajnijih episkopa, mimo crkvene „skupštine“. Saborno viđenje Crkve novog patrijarha trebalo bi da ojača SPC iznutra, ali i njene pozicije u rešavanju mnogobrojnih problema – od očuvanja Kosova i Metohije, koje je novi poglavar naveo kao najsvetiji crkveni zadatak do suočavanja sa socijalnim beznađem u koje sve dublje tone Srbija.