Igra poetskog nadahnuća

Jedini premijerski baletski događaj na sceni SNP u Novom Sadu bila je proslava 20-godišnjice umetničkog rada prvakinje Oksane Storožuk, koja je ulogom Margarete Gotje u Dami s kamelijama ( muzika Đ.Verdi, libreto po romanu A.Dime sina i koreografija Krunislav Simić) potvrdila diskretan glumački izraz, sigurnu neoklasičnu tehniku, bogatstvo plesnih nijansi i njoj svojstvenu lirsku umetničku prirodu.

U Narodnom pozorištu u Beogradu, povodom Svetskog dana igre, predstvljeni su mlađi koreografi – Zoran Marković i Maša Kolar sa Intervalom i Aleksandar Ilić saViva la vida. Oba zanimljiva igračka dela izveli su sa izuzetnom plesnom energijom solisti i članovi beogradskog Baleta, svesni sveže krvi i novih ideja koje su upotpunile njihov repertoar.

Ukroćena goropad na muziku Vivaldija i u koreografskom viđenju Krunislava Simića ( razume se po Šekspiru) izdvojili su već znani igrački temperament primabalerine Mile Dragićević, koja je za svoju goropadnicu, zaslužno dobila godišnju nagradu Narodnog pozorišta.

Trinaesti međunarodni festival koreografskih minijatura, odigran na sceni Raša Plaović imao je interesantne postavke malih plesnih formi, a posebno treba pomenutu i koreografiju Sung Hva Kima iz Koreje, koja je svojim intelektualnim predznacima obogatila saznanja o novim tendencijama u savremenoj umetničkoj igri, kao i teatarski sjajno postavljen Duo, sada Kjesti Miler Sandosto (Norveška/Švajcarska), koji je igrom blistave raznovrsnosti osvojio nagrade i stručnog žirija i beogradske publike.

Jubilej, festival,

pomaci

Na savremenoj plesnoj sceni obeležen je 25-godišnji jubilej Teatra pokreta Mimart i njegove umetničke direktorke Nele Antonović ( to su već odavno postali isti pojmovi sa dva imena) izvođenjem predstave u dva čina s pauzom kojom je ispisivan umetnički kredo Mimarta odnosno konkretno rađanje nove muze Terpsihotalije, koja sjedinjuje teatar i ples.

U aprilu, mesecu proleća i Beogradskog festivala igre pozornice glavnog grada su ugostile po šesti put učesnike ove, može se reći privatne smotre, selektorke Aje Jung. Nastuptli su umetnici Baleta Monte Karla,Rondom Dance Company iz Londona,Koni Jansen iz Roterdama,Štutgard balet,Trupa Emanuela Gata iz Francuske, Kulberg balet iz Štokholma i dva (!?) ansambla iz Brazila – Sosiedade Masculina i Nacionalni balet iz Sao Paola. I ova revija umetničke igre,zanimljiva i korisna za gledaoce i stručnjake, nije imala, kao ni prethodnih pet,nastup domaćeg igračkog ansambla, iako je koristila domaće izvore finansiranja.

Predstava Oh,no! koreografkinje Dalije Aćin i grupe Rekognize Crew otvorila je puteve spajanja virtuoziteta brejk-densa i savremenog plesa i ukazala, iako tek u začetku, da bi se otvorenije i smelije moglo ići prema novoj estetici savremeneog igračkog pokreta, sa ciljem metodoloških pomaka.

Beogradski

plesni centar

Beogradski plesni centar UK Vuk Karadžić nastavio je da ambiciozno neguje savremenu umetničku igru novim projektima. Lepotu života vajao je plesni performans Ona se budi posvećen preminuloj glumici Sonji Savić, Koža je zid Mudra teatra je prikazala ples nepokornih, koje čvrsti zid zapretenih strasti kožom sopstvenog tela, ruše lepotom koja jedinku uzdiže iz pepela apatičnog mirenja. Koreodrama Popodne jednog fauna Vere Obradović je imala više optimizma sa svojim nimfama i klošarima nego mnogi opori i beznađem slikani plesni projekti, dok je premijera digutalnog teatra Kurta Vanegeta u režiji Nina Šalihbegovića ostavila gledaoce u ozbiljnoj zapitanosti da li se uopšte može poništiti glupost, mentalna otupelost i samodovoljnost u svetu koji nas okružuje.

Filozofska predstava Solo za tri vizije autora i izvođača Miloša Sofrenovića činila vidljivim dijalog između njegovog unutrašnjeg sveta i onoga što se ispoljava impresivnim fizičkim pokretima kao njegov spoljašnji svet. A to je izuzetano težak i uspešno rešen scenski zadatak.

Nastavljanje rada Grupe Hajde da… predstavom Reset u koreografiji Danice Arapović i dramaturgiji Marka Pejovića, brisane su ponovo granice u igri između profesionalnih plesačica i mladića oštećenog vida ili sluha.Njihova pojedinačna ili skupna igra označavala je buđenje plesnim pokretom ( resetovanje), koje je bilo iskreno i osećajno.

Životinjska farma ( po Orvelu) u postavci Svetlane Đuroivić, kojom je trupa Perpetuum obeležila deset godina rada,predstavljala je plesni eho totalitarnog društvenog ustrojstva, uz jasnu aluziju na fašizam i komunizam i njihove slične oblike ugnjetavanja jedinke, duboko ukorenjeno u celokupnu istoriju ljudskog bitisanja. Svi sudeonici ove opominjujuće predstave su u nju utkali znanje i entuzijazam, toliko nephodne za dalji razvoj našeg savremenog plesa.

Nađ, Bitef, Belef

Na 15. džez festivalu u Kanjiži koreograf Jožef Nađ i kompozitor Silard Mezei su prikazali svoju novu predstavu Dužina 100 igala, čiji je producent Regionalni kreativni atelje Jožef Nađ. Ova predstava je tajnovitija od svih do sada kod nas viđenih Nađovih ostvarenja, zgusnutog je sadržaja i nesvakidašnjih plesnih i likovnih uzleta uz maštovitost koja odvodi vizijama neviđene realnosti.

U Bitef teataru osnovna je nova plesna trupa Bitef dens company, koja je izvela svoju prvu predstavu Paranoja šik u postavci Isidore Stanišić, koja je dvema poznatim rečima iz naslova izvrnula smisao tako da je poremećaj uma u medicini nazvan paranoja dobio obeležja lagodnog života, dok je šik postao vrsta estetskog poremećaja uma.

Na 43. Bitefu prikazana je samo jedna igračka predstava, Sutra koreografa Sidi Larabi Šerkauija, čiji su izvođači bili monasi-ratnici iz budističkog hrama Šaolin. Čudesne ratničke akrobacije šamana otkrivale su veštinu povezivanja tela i duše, neba i čoveka u njihovoj religiji. A na Belefu 09 izvedna je igračka predstava Marte Lađarski Drifting . To je u suštini pesimistička ispovest bliska onima koji bi voljom i intelektom mogli biti ipak vođeni razarajućim stanjem apsolutnog neznanja.

Inostrana gostovanja

Na početku i na kraju 2009. Sava centar je organizovao dva gala baletska koncerta na kojima su nastupili vrhunski ruski umetnici – najuspešniji promoteri klasičnog baleta – Svetlana Zaharova sa prijateljima i prvaci i solisti Boljšog teatra iz Moskve. Bili su to praznici igre poetskog nadahnuća u kojoj su uživali mnogobrojni ljubitelji i poznavaoci skladne lepote klasične umetničke igre.

Tri igračke minijature naših mlađih umetnika koji sa uspehom deluju u inostranstvu, Maše Kolar, Lea Mujića i Zorana Markovića izvedene na sceni Bitef teatra su svojim kreativnim bogatstvom značile maksi porcije ljubavi, ideja i oblika plesa koji donosi tajnovistost pozorišnog čina koji se prima kao dragoceni dar.

Gostovanje Ane Lagune i Mihaila Barišnjikova, velikih svetskih igračkih zvezda u Novom Sadu bilo je visoko profesionalno, što posebno potvrđuje Macova studija Mesto u kojoj su mega čarobnjaci umetničke igre ravnodušnost svakodnevice oplemenili duhovnom i emocionalnom spontanošću. Ipak, bili su to samo odjeci njihove nekadašnje slave.

I na kraju ovog pregleda: u osvit Nove 2010. godine u Paviljonu Veljković je nastupilo jedno naše profesionalno pozorište Suno e Romengo odnosno Romski san, koje je izvelo divertisman ciganskih igara, kojima su odsanjani ljubav i optimizam u kovanju sopstvene sudbine bez obzira na to šta donosi tuga ili sreća u životu. Ovaj strastveni ples je otvarao vidike osećajnosti i iskrenog uzbuđenja.

Postoji li bolja poruka za budući razvoj našeg umetničkog plesa?