Život je umetnost

Balint Sombati Među ovogodišnjim dobitnicima državne nagrade „Munkači“, koja se u Mađarskoj dodeljuje za ukupan stvaralački rad, nalazi se i vojvođanski umetnik Balint Sombati, jedan od pionira jugoslovenske neoavangarde druge polovine 20. veka. Nagrada je nazvana po Mihalju Munkačiju, jednom od najvećih mađarskih slikara 19 veka.
Umetnička biografija Balinta Sombatija počinje 1969, kada je u Subotici osnovao umetničku grupu „Bosch+Bosch“, zajedno sa Slavkom Matkovićem.

Kroz susrete i saradnju s najznačajnijim svetskim umetnicima i kritičarima tog perioda, kao i sa umetnicima, kustosima i teoretičarima umetnosti s prostora bivše SFRJ, Sombati radi u različitim medijima, insistirajući na autonomiji umetnosti ali i na slobodi kretanja umetnika između politike i poetike, estetike i etike. „Sredinom 80-ih, neprekidno ispitujući međusobnu uslovljenost estetike slobode i politike slobode, počinje bavljenje performansom koje nastavlja sve do danas, kada je jedan od najistaknutijih performera u istočnoevropskoj umetnosti“, podseća kustos Nebojša Milenković, autor retrospektivne izložbe Sombatijevih radova. Objašnjavajući izuzetnost Sombatijevog rada, Milenković ukazuje da je reč o umetniku koji nije puki proizvođač estetskih objekata ili stanja – on je umetnik „kod kog govorimo o međusobnom prožimanju umetnosti i života do te mere da ponekad nije u potpunosti moguće razgraničiti i razlučiti gde prestaje život a počinje umetnost ili obratno“.
Počev od ranih 70-ih Sombati zajedno izlaže i izvodi umetničke akcije s mađarskim neoavangardnim umetnicima, gradeći jednu od najznačajnijih spona i tačaka susretanja srpske sa mađarskom, ali i centralnoevropskim kulturama.
Balint Sombati rođen je u Pačiru 1950. Bavi se vizuelnom poezijom, instalacijama, mail artom, likovnom i političkom kritikom, fotografskim akcijama, elektrografikom. Živi na relaciji Budimpešta – Sremska Kamenica. Prošle godine u Novom Sadu uručena mu je i nagrada „Sava Šumanović“ za životno delo.
Prijatelji ga opisuju kao izvanredno duhovitog i inspirativnog sagovornika, skromnog i srdačnog – iza uzdržane, pomalo hladne spoljašnosti. Voli da pleše u „dark“ klubovima. Sombatijev sin Art živi u Budimpešti gde radi u oblasti menadžmenta za kulturu.