Ražana – mesto kojeg nema

Rođeni Ražanac, Milorad Đurović, setio se dana kada je bio đak u seoskoj školi.

– Sredinom 50-ih godina prošlog veka, zbog velikog broja dece, sagrađena je osmogodišnja škola. Imali smo struju i vodovod 1953. godine, kao i asfaltiran put, mnogo pre Kosjerića. Tada je 370 stanovnika Ražane primalo platu. Međutim, sve je to, sa ove distance, daleka i lepa prošlost – vratio se Đurović u dane svog detinjstva a onda se suočio sa realnošću.

– Ražana je bila opštinsko mesto, ali danas ne postoji u administraciji. S obzirom na to da je reč o naseljenom mestu u kome i dalje funkcionišu crkva, škola i pošta, opština mora da ga održava, pa je tako nekome odgovaralo da dobijemo status katastarske teritorije. Pokušavamo da joj vratimo pređašnji status, čak smo osmislili i zvanični grb koji je registrovan u heraldičkom društvu, ali ne znamo da li ćemo u tome uspeti – iskren je Đurović.

S obzirom na to da u knjigama nije zavedeno kao naseljeno mesto, stanovnici Ražane ne mogu u svojim dokumentima imati adresu stvarnog prebivališta, već lične karte i pasoši moraju da se vode na obližnje Mrčiće.

Interesantno je da se Ražana nalazi na svojevrsnoj klimatskoj granici, podno Divčibara. Čest je slučaj da bagrem u valjevskom kraju već procveta, a sa druge strane prevoja Bukovi još uvek ni ne olista, iako je samo nekoliko kilometara vazdušne linije između ovih teritorija.

Spomenik žrtvama fašizma

U Ražani su 28. jula 1941. Nemci streljali 84 nedužna civila, kojima je kasnije podignut spomenik u centru sela.

– Ovde su Nemci ubili stanovnike okolnih sela i Kosjerića, u prvoj akciji masovnog streljanja „100 za jednoga“. Iako su poštedeli Ražance, kasnije generacije su podigle spomenik sa imenima svih poginulih – rekao je Đurović.