Najbogatija država sveta

Najmanja – to se zna. Najposvećenija – i to je poznato. Ali što se bogatstva tiče… zar papska država Vatikan, zvanično osnovana februara 1929. godine, u tom tuče svetski rekord?
Da, ali nisu u pitanju materijalna dobra. Još manje izuzetno imućni žitelji kojih ima oko dve hiljade. O duhovnom bogatstvu je reč, a ono uključuje… slikarsku i vajarsku umetnost, arhitekturu, odnosno raznovrsne graditeljske stilove i još raznovrsniji i prefinjeniji dekor i na spoljašnjosti i na unutrašnjosti građevina. A uključuje i plejadu najvećih slikarskih imena u istoriji čovečanstva, s naglaskom na Mikelanđelu i Rafaelu. Dovoljno za jedinstven i nezaboravan utisak.
Obreli smo se, dakle, u jednoj od dve prestonice hrišćanskog sveta (prva je, naravno, Jerusalim) koja se najupečatljivije izrazila u veličanstvenim građevinskim delima poput crkava, većih hramova, muzeja, galerija. I pitamo se: da li je iskrena sklonost prema veri, duboka religioznost, možda i duhovna zanesenost uslov za divljenje impozantnom, na svetu (tvrdi se) najlepšem Trgu svetog Petra koji svojim, koliko ogromnim, toliko smirujućim prostorom oduzima posetiocu dah? I najveličanstvenijem (opet prema tvrdnji) hrišćanskom hramu, bazilici Svetog Petra?
– Ne treba razmišljati samo o religiji, samo o težnji ka univerzalnom, dovoljni su i arhitektonsko – umetnički razlozi da bi se doživela lepota ove crkve koja sjedinjuje uticaje renesanse i baroka – kaže naš domaćin i vodič Romero. – A pomislite i na vreme, na broj vekova utrošenih na izgradnju celog ovog kompleksa, posebno hrama čije je podizanje podstakao car Konstantin 319. godine. Primivši hrišćanstvo, on je želeo da ostavi potomstvu crkvu u kojoj se, prema predanju, nalazio (i nalazi) grob svetog Petra.
I učinio je to, ali tokom stoleća crkva se obrušavala, sve do 1.452. godine, kada je izrađen plan za novu svetu građevinu. Ipak, tek pola veka kasnije papa Julije II položio je kamen temeljac bazilike, da bi posle sledećih 50 godina papa Urban VIII osveštao crkvu Svetog Petra u Rimu, kako se danas zvanično zove.
Doživljavajući ovu, nezvanično rečeno, evropsku prestonicu hrišćanstva, posetilac mora da se ko zna po koji put zadivi genijalnom Mikelanđelu koji je dao nacrt za kupolu crkve. I izvajao čuvenu skulpturu „Pijeta“ (Bogorodica sa mrtvim Hristom na krilu) koja je sigurno najimpresivniji „dekor“ crkve.
– Nema to veze s religioznošću, ja sam gledao ubeđene ateiste kako ničice padaju u crkvi Svetog Petra, i to najčešće pred Pijetom – kazuje Romer. – A tek u Sikstinskoj kapeli…
… Koju, naravno, ne smemo zaobići. Koliko god da bi se moglo govoriti o istoriji i slikarskom bogatstvu ovog hrama, iznad svega je ovde opet Mikelanđelo sa svojim mnogobrojnim freskama, ali na prvom mestu sa vrhunskim delom „Strašni sud“ oslikanim na zadnjem zidu kapele. Da li je umetnički genije istinski verovao u razljućenog Hrista koji sudi dobrima i zlima, ili nije, sasvim je svejedno. Njegovo delo ne zahteva reči.