Istraživač vizija kneza Miloša

 U naučnim krugovima smatra se da je ovo istraživačko, ali i putopisno delo poznatog saksonskog rudarskog stručnjaka, koji je došao na poziv kneza Miloša Obrenovića „ostavilo najveći trag u istoriji privrednog razvoja Srbije“.

Kako se čulo, deset godina posle Herderovog putovanja po Srbiji u Beogradu je 1845. na staroslovskom objavljen spis „Rudarskij put po Serbii 1835. godine“, u izvodu, a godinu docije u Pešti i integralno izdanje na nemačkom jeziku. U okviru biblioteke „Sabornik“ Službeni glasnik objavio je celokupan Herderov putopis na srpskom, uz fototipsko izdanje spisa na staroslovenskom.

Knjiga je predstvljena u okviru izložbe „Geološko blago srpske zemlje“ na kojoj se nalazi deo Herderove mineraloške zbirke – prve takve zbirke u Srbiji. Ona se čuva u Muzeju minerala i stena Rudarsko-geolškog fakulteta Beogradskog univeziteta i na njoj uče i današnje generacije studenata.

„Herderova pisana reč prestavlja jedino svedočanstvo vizije kneza Miloša o razvoju samostalne Srbije i s prevodom na srpski jezik ponovo dobija na značaju. Prošlo je skoro dva veka otkako je baron Herder zabeležio detalje svog istraživačkog putovanja i za to vreme je u Srbiji istraženo sve na šta je Herder ukazivao, ali njegovom pionirskom istraživačkom poduhvatu nikada nije bila posvećena dovoljno velika pažnja“, ističe predgovoru Alena Zdravković sa RGF. Takođe napomnje da je za „mineralogiju i kristalografiju interesantan podatak da je Herder kod Rudnjaka našao nepoznat mineral plavozelene boje – milošin“, koji je dobio ime po knezu Milošu.

Značajni za Srbiju

Sigmun Hedrer (1776-1838) potiče iz ugledne saksonske plemičke porodice, koja ima i drugih zasluga za Srbiju – zahvaljući njegovom ocu Johanu Gotfridu Herderu, filozofu, istoričaru, prevodiocu, teologu i pesniku, uz Getea, Šilera i Kanta jednog od četvorice vodećih nemačkih klasičara tog doba, srpske narodne pesme su ušle svetsku književnost.