Činjenice, trice i kučine

Naime, Kecmanović komentariše i kvalifikuje manifestaciju kojoj nije prisustvovao, čije sadržaje nije video, niti čitao! Neupućenost u činjenice ni njemu, niti „Politici“ u kojoj objavljuje svoju kolumnu, ne smeta da komentariše i „savetuje čitaoce“!? Izvori koje koristi za svoje tekstove su u stvari drugi medijski izveštaji o manifestaciji koji naravno nisu programski sadržaj festivala. Od brojnih činjenica vezanih za Festival jednog pisca on izdvaja jedino sledeće: „Više koautora različitih „sadržaja“ obezbeđenih u sklopu ove književne manifestacije u kojoj književnost valja tražiti svećom – saopštilo je kako nije pročitalo ni red koji je zapisao čovek u čiju slavu su utrošili svoje „kreativne potencijale“!? Svesno izostavljajući glavne informacije o „koautorima“ koje spominje Kecmanović manipulišući informacijama dezavuiše čitavu manifestaciju. Najpre, nisu u pitanju nikakvi „koautori manifestacije“ koji žele da se bave književnošću bez čitanja, već grupa mlađih dizajnera koja je postavila izložbe o Krleži u Kulturnom centru Beograda. Ideje, tumačenja i materijale za izložbu dali su: nekoliko autora sa beogradskog Filološkog fakulteta, odnosno zagrebačkog Leksikografskog zavoda „Miroslav Krleža“, pisac Bora Ćosić i kompozitorka i esejistkinja Ivana Stefanović. Dokumentarni materijal za festival i izložbe, prikupljen je iz brojnih zagrebačkih i beogradskih institucija, a obezbedili su ga pomenuti Leksikografski zavod, koji je i koproducent ove manifestacije, zajedno sa književno-tribinskom redakcijom Kulturnog centra Beograda koja je koncipirala izložbu i programske sadržaje festivala. Na manifestaciji, što tekstovima, što lično, još učestvuju (da se zadržimo samo na polju literature i pozorišta): Bora Ćosić, Svetislav Basara, Velimir Visković, Igor Mandić, Predrag Matvejević, Novica Milić, Predrag Brebanović, Mirko Demić, Tomislav Brlek, Radovan Popović, Rajko Lukač, Jovan Ćirilov, Borka Pavićević, Dejan Mijač, Boris Bakal… Tvrdnja da na festivalu gde su izloženi upravo Krležini tekstovi i prikazane njegove nepobitne veze sa srpskom kulturom, a potom dat refleksivni okvir u vidu dijaloga beogradskih i zagrebačkih književnih stvaralaca i umetnika, „književnost valja tražiti svećom“ govori zapravo o tome da Kecmanović diskvalifikuje Krležu kao pisca. Ipak, malo relevantniji autori od Kecmanovića, poput Kiša, Pekića i Živojina Pavlovića, govorili su o izrazitom uticaju Krležinog dela na njihovu literaturu. O ovim činjenicama takođe se moglo informisati na dotičnoj manifestaciji, kao naravno i u knjigama pomenutih pisaca.

Kecmanović takođe ne navodi da su prethodni festivali bili posvećeni Rastku Petroviću, Stanislavu Vinaveru i Momčilu Nastasijeviću, i ne obazire se ni na jedan od kriterijuma po kojima se ovakva manifestacija organizuje. Nije reč o događaju koji bilo šta, ili bilo koga „slavi“, kako Kecmanović tvrdi, već o manifestaciji koja temi/piscu pristupa iz kritičkog, a nikako apologetskog ugla. Među pomenutim, vrlo jasnim kriterijumima je i sledeće: veza pisca-teme festivala sa Beogradom, s obzirom da festival organizuje institucija koja se zove Kulturni centar Beograda, pri čemu dakako nacionalna pripadnost nije presudna; delimična poetička pripadnost pisca avangardnim i/ili modernističkim stilskim formacijama (jer se produktivnost ovih poetika snažno oseća u polju savremenih umetničkih praksi); društvena skrajnutost i institucionalna nedefinisanost statusa ostavštine tih pisaca (u ovoj fazi ne bavimo se autorima o čijem nasleđu“ brinu“ zadužbine i fondovi u Beogradu, već piscima koji trenutno nemaju zvaničnu beogradsku adresu). Dosadašnji festivali pristupali su opusu autora kao delu šireg, regionalnog / evropskog / svetskog kulturnog konteksta, a ne isključivo nacionalnog (literarnog) korpusa. Uključujući i ono što se svakako prepoznaje kao nacionalna specifičnost, Festival jednog pisca se zalaže za transnacionalnu varijantu (istorije) književnosti i kulture, a pokrećući pitanja o statusu, odnosno ugroženosti materijalne ostavštine pisaca, i izlažući delove te ostavštine koju javnost nije imala prilike da vidi, pledira za budući beogradski muzej književnosti! Festival je koncipiran kao šira kulturna akcija, a ne isključivo književna manifestacija. Između ostalog, Festival je posredovao stoga u zbrinjavanju jedinstvenih filmskih traka dokumentarnih filmova Rastka Petrovića koje su iz zatvorenog i neuslovnog Muzeja Nadežde i Rastka Petrovića prenete u Jugoslovensku kinoteku, digitalizovao je Rastkovu kolekciju afričkih tradicionalnih predmeta, neophodnu za obuhvatnije tumačenje dela ovog pisca, inicirao je i pridruživao se akcijama markacija beogradskih stecišta važnih za istoriju srpske književnosti, a jedna od tih akcija je i osnivanje beogradske biblioteke koja nosi Vinaverovo ime, i u kojoj će, nakon predstojećeg renoviranja, biti smeštena Vinaverova lična biblioteka, zajedno sa izložbom KCB-a posvećenoj Vinaveru. Festival je, među nekoliko publikacija, objavio i obimnu hrestomatiju Vinaverovih raznorodnih tekstova (Citat Vinaver, priredio Gojko Tešić). U saradnji sa NBS-om digitalizovano je kritičko izdanje Sabranih dela M. Nastasijevića, kao i deo Nastasijevićevih rukopisa, i posredovano u akciji institucionalnog zbrinjavanja tih rukopisa od kojih se većina do tada nalazila u privatnim neuslovnim podrumskim prostorijama jedne beogradske stambene zgrade. Festivalske izložbe, kao i deo programa posle beogradske faze festivala gostuju po Srbiji, BiH i Hrvatskoj.

Ali, ovde smo već dobrano zašli u medijima i nekim srpskim piscima „neinteresantno“ polje komplikovanih kulturnih politika i poznavanja kulturnih prilika u susedstvu, gde je npr. pre tri dana predstavljeno stvaralaštvo Davida Albaharija, Jelene Lengold i Srđana Srdića. A ima toga još! Nego, ko će da se bavi tim dosadnim činjenicama koje svedoče o kulturnim srodnostima tzv. regiona, i zašto bi se uopšte upućivali u činjenice kada imamo preča posla, poput razdvajanja „našeg“ od „tuđeg“?

Autorka je urednica književnog i tribinskog programa u Kulturnom centru Beograda