Svaka stanica je prva i poslednja

                       P { margin-bottom: 0.21cm; }Prostor je mesto gde se ispoljavaju zakonitosti života u očiglednosti iskustva ili intrigantnosti osećanja; sudbina pojedinca i naroda, vekovna odiseja usamljenika u potrazi za odgovorima, totalitarizam i egzistencijalni istorijski sarkazam i velike sudbine malih ljudi i mali životi u velikim istorijskim rolama.

Nesporna je definicija da se „mit češće obraća emocijama nego razumu“ i po njoj nam se čini sasvim logično (piščevom namerom pre svega) da se glavni junak ovog romana zove Uliks, ali slojevitost citata nas obavezuje da tumačenje fokusiramo na dva kraja mita; njegovu izvornost i njegovu književnu eksplikaciju. Ali, u slučaju Grand centrala , jedan isti princip povezuje, u istoj tački, prostorno i antropološki udaljene mitske fenomene. Taj princip je grad, odnosno poznata njujorška železnička stanica, tačka odlaska i dolaska, mesto susreta i oproštaja, pozornica na kojoj se život najbolje prepoznaje u jednoj tački – početnom i poslednjem koraku urbanog prostora čiju kapiju predstavlja. Jer vozovi ne putuju samo kroz prostor već i kroz uspomene. To je arhistvarnost sveta (B. Pekić), etiloški mit o gradu koji sobom neminovno nosi individualnost intelektualne odiseje. Zato Mikljin junak želi da još jednom vidi NJujork i da „život zgusne u tačku“, nesporno je da se i ovde može izvesti put književne elementarizacije citata. Mikljina tačka je, po semantičkom i metaforičkom potencijalu i simboličkom prepoznavanju, Borhesova tačka alef – mesto susreta prošlosti i budućnosti. U njoj sve stvari postoje simultano kao u gradu retorti , u kojoj se mešaju narodi i običaji, a NJujork to svakako jeste. Zato čitanje i tumačenje ove knjige podrazumeva specifičan odnos prema detaljima, koje pisac tempira kao ključne tačke na putešestvijima kroz unutrašnji i spoljašnji urbani lavirint. Simbolički potencijal detalja razvija igru značenja, koja je na značajnom broju mesta u ovom romanu veoma uspešna, kao književna igra ili kao dramska intriga. Razum se kod Miklje često poigrava emocijama, uobličava ih različitim sredstvima i književnim postupcima od kojih je (samo)ironija dominantna jer Uliks sebe doživljava kao deo jednog bivšeg sveta ali i svega onoga što oblikuje aktuelni trenutak u kome evocira uspomene ili sublimiše i ulančava detalje u dublja i slojevitija značenja, stvarajući veoma neobične relacije. Između Ujedinjenih nacija kao personifikacije Vavilona i depersonalizacije sveta do male bakalnice na uglu kao simbola personalizovanih emocija i individualnosti kao poslednjeg uporišta ličnosti. Ta dva modela jedne te iste stvarnosti oblikuju doživljaj i Uliksov unutrašnji svet kao odnos između mišljenja i književnog izraza. Kao što mnoštvo mogućnosti metropolisa opominje čoveka na ograničenost života i civilizacijske trke, nagomilavanja doživljaja i eksplozije događaja (Virilio).

Uliksov put; obilazak muzeja, putovanje kroz istoriju, umetničke kreacije i nasleđe civilizacije je pokušaj stvaranja identiteta i puta i putnika u odnosu na prolaznost života i spoznaju da je svet beskrajan ali i da je život konačan. Ali konačnost života nije kraj puta i to Uliks odlično zna; količina informacija nije uvek put ka saznanju ali svakako da određuje mnogo više pripadnost od pasoša ili matrikula matične zemlje ili učestvovanja u zajedničkom prostoru .

Višedimenziona Amerika, podzemna i nadzemna, otkriva se u različitim diskursima iskustva; u transponovanoj ideji Vavilona, u svrstavanju naroda u snazi asimilacije i potrebi za pripadanjem između iluzije i stvarnosti gde u istoj ravni stoje; Odisej, Ostap Bender, Iljf i Petrov, legendarni džezeri, slikari i avanturisti… svi oni koji su uspeli da nadrastu prostu činjenicu života kao što je Dušan Miklja smogao snage i hrabrosti da pokuša da nadiđe smrt romana u odiseji po sjaju i razvalinama sveta i zaboravljenog smisla. Inventivno i ironično, povremeno sa samosažaljivim tonovima malog čoveka ali sa slikom realnosti u odnosu na koju niko ne ostaje ravnodušan.