Srpski ultraši idoli evropske desnice

Navijači poljskog fudbalskog kluba Leh iz Poznanja nedavno su organizovali marš ulicama svog grada u znak podrške srpskom navijačkom pokretu, pri čemu je glavna parola koju su istakli bila natpis na platnu „Kosovo je Srbija“.

Manje upućeni u zbivanja na evropskoj navijačkoj sceni su sa nevericom reagovali na tu vest. Jednostavno, nisu mogli da nađu bilo kakvu logičku sponu koja bi objasnila solidarnost poljskih navijača sa navijačima iz Srbije po pitanju da li Kosovo ima pravo na nezavisnost ili ne. Ekstremni fudbalski navijači, koji se u žargonu nazivaju „ultrasi“ ili „tifozi“ poznati su po netrpeljivosti prema svemu što nema veze sa njihovim voljenim klubom i postavlja se pitanje otkud tu onda ima mesta za podršku srpskim navijačima povodom Kosova?

Stvar postaje utoliko zanimljivija ako znamo da potez navijača Leha nije usamljen slučaj. Od proglašenja nezavisnosti Kosova pa sve do danas, uobičajeno je da se na mnogim stadionima širom Evrope u kopovima gde se nalaze „ultrasi“ ističu parole podrške Srbiji, skandira Kosovo je Srbija ali i zlobni poklič „Ubij, zakolji da Šiptar ne postoji“. Te parole i transparenti istog sadržaja mogu se čuti i videti na fudbalskim terenima Rusije, Ukrajine, Belorusije, Grčke, Kipra, Češke, Slovačke, Poljske, Bugarske, Rumunije ali i u zemljama poput Litvanije i Francuske. Donekle bi se moglo učiniti da se podrška određenih navijačkih grupa iz Evrope srpskim ultrasima upućuje po „slovenskoj“ odnosno „pravoslavnoj liniji“, ali ostaje nejasno šta je razlog za navijačku konekciju sa onima iz zemalja sa kojima srpski narod nema zajedničke ni verske ni etničke korene.

Bela Evropa

Odgovor je u činjenici koja je poznata dobrim poznavaocima prilika u navijačkom pokretu, a to je da navijačke grupe iz Evrope sa srpskim navijačkim pokretom spaja politička pripadnost ili identifikacija sa krajnjom desnicom. I zaista, ako se pažljivije analiziraju ideološki stavovi navijačkih formacija, jasno se mogu uočiti preplitanja sa pozicijama ekstremnih nacional-desničara, a u mnogim slučajevima reč je i o direktnoj pripadnosti „ultrasa“ tim formacijama. Kao i većina navijačkih grupa koja nastupa pod parolom „Kosovo je Srbija“, i navijači Leha sebe definišu kao „nacionaliste“ koji podjednako preziru postulate kako građanskog tako i socijalističkog društvenog uređenja. Među navijačkim grupama svoju propagandu ne šire samo nacional-šovinističke političke tendencije, već i aktivisti neo-fašističkog pokreta koji se otvoreno zalažu za „belu Evropu“ i zaustavljanje imigracije na Stari kontinent.

Takve grupacije koje se inspirišu rasističkom političkom doktrinom Adolfa Hitlera u srpskim navijačima, koji na sebi svojstven način demonstriraju nezadovoljstvo zbog priznavanja nezavisnosti Kosova od većine zemalja članica Evropske unije, vide istomišljenike i saveznike. Njihova rasistička ideologija Evropu prepoznaje isključivo kao stanište za domicilne nacije bele rase i žestoko se protivi „menjanju etničkog identiteta stanovnika Starog kontinenta“. Te ekstremističke organizacije odbacuju multikulturalizam i multikonfesionalnost koje propagira Evropska unija zbog čega tu organizaciju smatraju „antievropskom tvorevinom koja želi da uništi evropske države i nacije za račun Cionističke okupacione vlade“ (ZOG). Propagiraju izraziti anti-semitizam koji Jevreje definiše kao gospodare sveta koji kontrolišu vlade većine zemalja pa tako i onih najmoćnijih.

Jevrejska okupacija

Činjenica da su vrhuške zemalja „koje su pod okupacijom ZOG-a“ svojski podržavale političke predstavnike kosovskih Albanaca i da su na kraju priznale nezavisnost Kosova, dovoljan je razlog za ekstemno desne navijačke grupe širom Evrope da se solidarišu sa srpskim tifozima koji se protive politici njima omraženih SAD i EU. Desno orijentisani ekstremni „ultrasi“ Albance, Bošnjake i Turke zbog islamske veroispovesti kojoj većinski pripadaju ti narodi, karakterišu kao „uljeze u službi ZOG-a čiji je zadatak da unište tradicionalne vrednosti Evrope“. Stoga se ti rasistički pokreti protive mešanim brakovima i podržavaju politiku segregacije po modelu Južnoafričke Republike iz perioda aparthejda. Shodno svom anti-semitizmu negiraju Holokaust nazivajući ga „jevrejskom propagandnom izmišljotinom“. S obzirom da srpski desničarski fudbalski huligani Albance, Bošnjake i Turke smatraju „neprijateljima“ te da se protive nezavisnosti Kosova, to im obezbeđuje odličnu reputaciju kod desničarskih istomišljenika u Evropi pa čak i lidersku uogu u „pokretu“. Neo-fašistički aktivisti na tribinama širom Evrope srpske „tifoze“ vide kao „heroje na prvoj liniji fronta borbe za Evropu koja pripada samo Evropljanima“. Otuda i bezrezervna podrška. Krajnje desničarske formacije pokušavaju da stvore model „političkog vojnika“ u koji se – nasilju ali i ideologiji nacionalizma sklon – navijač-huligan u potpunosti uklapa. Stoga ne treba da čudi da ima dosta navijača među aktvistima češkog neonacističkog pokreta Narodni otpor, zatim klero-fašističkih formacija Slovačko bratstvo, Nove desnice (Rumunija) i Zlatne zore (Grčka). Interesantno je da se linkovi ka sajtovima pomenutih ekstremističkih grupacija nalaze na web prezentaciji Nacionalnog stroja koji poput svojih istomišljenika u Evropi takođe pokušava da razvije propagandu među fudbalskim navijačima.

Zajedničke akcije

Dobro obavešteni u zbivanja u navijačkom pokretu tvrde da iako pojedini srpski „tifozi“ imaju bratske odnose sa nekim navijačkim grupama u Evropi (Partizan – PAOK, i Crvena zvezda – Olimpijakos, u oba slučaja uz devizu „iste klupske boje, ista vera“) to automatski ne znači da su u kontaktu sa svim grupama koje se protive nezavisnosti Kosova. Sa druge strane, kažu upućeni, nije isključeno da aktivisti ultradesničarskih pokreta koji su infiltrirani u navijačku scenu kontaktiraju sa svojim istomišljenicima iz navijačkih grupa u Evropi i koordiniraju zajedničke akcije bez obzira da li njihova tribina tu formaciju zvanično smatra bratskom ili ne.

Zoran Dragišić, profesor na beogradskom Fakultetu za bezbednost ističe da je potrebno napraviti ozbiljnu i opsežnu analizu koja bi tačno utvrdila zbog čega i na koji način su srpski navijači svoju priču uspeli da nametnu „ultrasima“ u Evropi.

– Veoma je moguće da su s obzirom na napredne tehnologije, kao što je recimo Internet, ekstremističke navijačke grupe međusobno povezane. Stoga ne isključujem mogućnost da srpski ekstremni navijači možda i „naručuju“ podršku od svojih istomišljenika. Evidentno je da ekstremna desnica u Srbiji sistematski radi na tribinama kako bi navijače vrbovala za svoje ciljeve i po svemu sudeći takav model delovaja primenjuje i ekstremna desnica u Evropi. Stoga se s pravom može konstatovati da postoji jasno definisana ideološko-politička linija kod svih tih grupa koje skandiraju „Kosovo je Srbija“. Samim tim što je reč o političkoj paroli smatram da joj nije mesto na sportskim borilištima. Sport ne treba mešati sa politikom i nije dobro da navijači koriste stadione kao tribinu za izražavanje političkih stavova – ističe naš sagovornik.

Zlatko Nikolić, saradnik Instituta za kriminološka i sociološka istraživanja naglašava da su srpski navijači svojim nastupima na međunarodnoj sceni, izražavanjem negodovanja prema Evropskoj uniji i globalnoj politici koju kreiraju zapadne sile stekli simpatije navijačkih grupa koje dele iste stavove.

– Dakle, ovde nije reč o tome da ti navijači iz Evrope koji skandiraju „Kosovo je Srbija“ dobro poznaju stvari koje se dešavaju kod nas, već da shodno svojoj ideološkoj orijentaciji ne prihvataju određene procese koji se odvijaju u Evropi, kao što je recimo proces imigracije. Imamo primere da su i neki, ideji EU odani, evropski političari zabrinuti zbog sve većeg priliva stanovnika drugih kontinenata u Evropu pa onda ne treba da čudi što se kod ekstremno desnih navijača javlja ksenofbija. Oni srpske navijače gledaju kao predstavnike zemlje kojoj je događajima iz 1999. godine naneta nepravda, i smatraju ih žrtvama koje se bore za iste stavove koje zastupaju ekstremni navijači u Evropi – zaključuje Nikolić.

Baskijci protiv NATO

Iako je to ređi slučaj, parole protiv nezavisnosti Kosova ističu i levičarski orijentisane grupe. Tako su tokom odigravanja prve četvrtfinalne utakmice košarkaške Evrolige 2008. godine između Kahe Laboral i Partizana u baskijskom gradu Vitoriji – Gasteiz, navijači domaćeg tima istakli transparent na srpskom jeziku „NATO napolje iz Srbije“ o čemu su izvestili i neki naši mediji. Svoj čin, pripadnici grupe „Ultras – Baskonja“ obrazložili su „anti-imperijalističkim stavom protiv agresije na SR Jugoslaviju i NATO okupacije Kosova“. Iako se zalažu za „lenjinistički princip prava naroda na samooptredeljenje do otcepljenja“ i traže odvajanje Baskije od Španije, navijači Kahe Laboral ne prihvataju proglašenje nezavisnosti Kosova jer smatraju da se „princip samoopredeljenja ne može primeniti pod pokroviteljstvom imperijalizma koji ne zastupa interese porobljenih naroda već multinacionalnog kapitala za račun koga vrši vojne intervencije“.

Retki izuzeci

Gotovo sve navijačke grupe na prostoru bivše Jugoslavije su desničarski i nacionalistički orijentisane. Ipak, postoje izuzeci koji su ostali imuni na nacionalizam i otvoreno propagiraju antifašističke stavove protiveći se infiltraciji šovinističkih elemenata u navijački pokret. Reč je o navijačima Veleža iz Mostara koji sebe nazivaju „Red Army“, zeničkog Čelika koji su poznati kao „Robijaši“ i fudbalskog kluba Zagreb koji nose ime „Bijeli Anđeli“.