Od otpada do umetnosti: Pionir apsajklinga Edi Ekete na Bijenalu mladih u Beogradu

U planu je razgovor „Umetnost kao privremena slobodna teritorija”, kao deo diskurzivnog programa protestnog Bijenala mladih 2025 Umetnost kao samoorganizovana stvarnost, u okviru kustoskog segmenta Oaze, koji kurira Tane_Tanja Laketić.

Razgovor će započeti performansom podrške omladini i studentima Srbije, kao i svima koji pokušavaju da kreativnošću započnu novi ciklus života na planeti Zemlji, navodi se u pozivu na događaj.

 

View this post on Instagram

 

A post shared by Bijenale mladih 2025 (@bijenalemladih)

U razgovoru će učestvovati: vizuelni umetnik, edukator i aktivista Edi Ekete (Eddy Ekete), kustoskinja Kraljevskog muzeja Centralne Afrike u Briselu Selija Šarkaui (Célia Charkaoui), arhitektkinja iz Zagreba Mirna Udovčić i dramaturškinja i nezavisna istraživačica Ivana Momčilović.

Polazeći od činjenice da je afrički kontinent postao deponija otpada koji većinski dolazi iz Evrope, ali i od odbijanja da prihvati pasivnost lokalnih vlasti koje dozvoljavaju da Kinšasa postane prestonica zagađenja, Edi Ekete od otpadnih materijala stvara pokretne skulpture objedinjene u performanse koje izvodi širom sveta sa svojim saradnicima.

U potrazi za boljim svetom i lepšom slikom rodnog grada Kinšase, Ekete stvara oaze – privremene slobodne mobilne teritorije u vidu kostima od transformisanog otpada, koje predstavlja na ulicama Afrike i Evrope. Time podseća na novo čitanje folklora i tradicije kostima i maski, ovoga puta nastalih od recikliranog otpada pristiglog iz različitih delova sveta.

Kao krovnu oazu, inicira kolektivni centar Ndaku Ya La Vie Est Belle usred prezagađenog centra Kinšase. U toj oazi mladi bez krova nad glavom dobijaju smeštaj i hranu, samoorganizovano učeći različite tehnike transformacije smeća u raskošne kostime.

Kroz maštovitost i proces stvaranja otkrivaju sopstvene talente i moć amaterskog pristupa kreativnom znanju, što ih motiviše ka osamostaljenju i pronalaženju sopstvenog umetničkog puta.

Kako bi se podigla svest stanovništva o zagađenju, nehigijeni i hiperpotrošnji, Ekete osniva i KinAct festival, koji se održava bijenalno. Tada svi članovi kolektiva – mladi, umetnici i autodidakti – učestvuju u karnevalskoj povorci koja se proteže kroz celu prestonicu, šireći uticaj oaze i suprotstavljajući se pasivnom sistemu koji decenijama održava status kvo i ignoriše vitalni problem zdravlja svojih stanovnika.

Ovim gestovima i svakodnevnim „umetničkim alhemijama” – pretvaranjem đubreta u novo, „apsajklovano” zlato – Edi Ekete i kolektiv Ndaku Ya La Vie Est Belle ukazuju na novu vrstu kolonizacije: kolonizaciju otpadom, konzumerizmom i nehajem, koji preplavljuju afričke gradove i onemogućavaju dostojanstven život i nakon formalnog okončanja belgijske kolonizacije.

Pojedini članovi Bijenala mladih imali su prilike da tokom 2024. godine sarađuju sa Edijem Eketeom na izradi skulptura i instalacija u Oranžeriji Bijerbe (Belgija), gde je i nastala ideja za kustoski segment Oaze.