Foto: FB Slikar Predrag Đaković, koji živi i radi u Pragu, predstavljaće Srbiju na 61. Bijenalu umetnosti u Veneciji 2026. godine projektom radnog naslova “Preko golgote do vaskrsa”, koji je podneo Arhiv Vojvodine, a ocenjen je kao doprinos međunarodnom „dijalogu o sećanju, identitetu i savesti”, pokazujući da da „rana može postati mesto preobraženja“.
Đakovićev izbor izazvao je burne reakcije u stručnoj javnosti na društvenim mrežama, nakon što se saznalo za rezultat konkursa koji je Muzej savremene umetnosti u Beogradu (MSUB) organizovao u ime Ministarstva kulture Srbije, pieše SEEcult.org
Dok na sajtu organizatora konkursa nema podataka o njegovom ishodu, niti je o rezultatima objavljeno saopštenje, informaciju o izboru Đakovića moguće je pronaći na sajtu Ministarstva kulture u delu sa konkursima, od kojih mnogi, inače, raspisani u oblasti savremenog stvaralaštva za 2025. godinu, i dalje nisu završeni, iako je do kraja godine ostalog svega mesec dana.
Đaković je odabran za predstavnika Srbije na 61. Bijenalu umetnosti na osnovu konkursa koji je bio raspisan od 6. septembra do 6. oktobra, rešenjem ministra od 26. novembra, donetim većinskom odlukom Komisije za izbor predstavnika Srbije, koju su činili: istoričarka umetnosti, kustoskinja i v.d. direktora MSUB Marijana Kolarić, donedavna direktorka Muzeja grada Beograda Jelena Medaković, sada gradska sekretarka za kulturu Beograda, koja je bila komesar nastupa Srbije na 60. Bijenalu u Veneciji 2024, v.d. pomoćnika ministra u sektoru za međunarodne odnose i evropske integracije u kulturi Stanko Blagojević, v.d. pomoćnika ministra u sektoru za savremeno stvaralaštvo Miodrag Ivanović i skulptor Miodrag Miša Rogan, za koga je istaknuto da je bio predstavnik Srbije na prvom Bijenalu na Malti 2024. godine.
Ustanova-realizator izložbe na 61. Bijenalu biće MSUB i Fondacija MSUB, komesarka – Marijana Kolarić, a budući da je podnosilac prijave Arhiv Vojvodine, ta ustanova biće i korealizator projekta i imenovaće ko-komesara za poslove produkcije, odnosno za brigu o stanju dela tokom trajanja izložbe, imajući u vidu prirodu umetničkog rada Đakovića koji sadrži veliki broj originalne arhivske građe i fotografija.
Kao odgovor na temu 61. Bijenala u Veneciji „U molskim ključevima“ (In Minor Keys) umetničke direktorke Kojo Kuoh, Đaković je, kako je istaknuto u obrazloženju Komisije, ponudio predstavljanje Srbije kao umetnik čije delo spaja individualno iskustvo, kolektivno pamćenje i univerzalnu ljudsku sudbinu, a u njegovom timu biće i kustosi Tomaš Koudela i Olga Čučković, te fotograf Zvonimir Segi.
“Njegovo slikarstvo polazi od dubokog unutrašnjeg svedočenja o istorijskim traumama Evrope, ali ga prevodi u jezik koji prevazilazi nacionalne i političke graice. Gradi slike kao prostorne zapise, kao membrane sećanja kroz koje se provlače tragovi čoveka, rane i nade”, navela je Komisija u predlogu za izbor Đakovića, koji će na 61. Bijenalu, kako je najavljeno, predstaviti ciklus radova koji propituju odnos istorije i identiteta, otvarajući pitanje kako pojedinac opstaje pod pritiskom prošlosti i ideologije.
Njegov rad, istakla je Komisija, nije ilustracija događaja, već transformacija istorijske energije u koncentrisanu vizuelnu formu.
“Tematski, on se bavi onim što svet često potiskuje – zaboravljenim telima, neispričanim pričama, tihim žrtvama, skrivenim slojevima evropske svesti. Njegov vizualni jezik je istovremeno arhaičan i savremen, ukorenjen u monumentalnom slikarstvu, ali usmeren ka emocionalnoj i etičkoj čistoti”, navela je Komisija.
Dela koja će izložiti na 61. Bijenalu zasnovana su na “ideji da umetnost ne služi estetizaciji, nego svedočenju.
Zato njegove slike deluju kao unutrašnje freske savremenog čoveka”.
Postavka u paviljonu Srbije biće koncipirana kao „prostor tišine“, ambijent u kojem posmatrač “ulazi u dijalog sa sopstvenim sećanjem, strahovima i odgovornošću”.
“Umetnik gradi most između prošlosti i budućnosti, pokazujući da rana može postati mesto preobraženja, ali nudi jasnoću: čovek mora da pogleda u ono što je potisnuo da bi mogao da nastavi dalje.
U kontekstu globalnih kriza, ratova i migracija, Đakovićev rad postaje izrazito relevantan.
On podseća da humanizam nije teorijska pozicija, nego moralna obaveza.
Umetnik oslobađa sliku od dekorativnosti i vraća joj snagu unutrašnjeg iskaza”, navela je Komisija i istakla da ga njegov pristup slikarstvu kao etičkom činu “pozicionira ga kao jednog od najvažnijih savremenih autora koji dolaze iz ovog regiona”.
Komisija je zaključila stoga da Đaković treba da predstavlja Srbiju na 61. Bijenalu u Veneciji zbog “doslednosti poetike, tehničkog majstorstva i dubokog humanističkog stava”.
Komisija smatra da Đaković predstavlja umetnost Srbije “u njenom najzrelijem i najodgovornijem obliku”.
Njegova pojava na Bijenalu, kako je ocenjeno, biće “doprinos međunarodnom dijalogu o sećanju, identitetu i savesti”.
U tom smislu, kako je navedeno, njegov rad “nije samo izbor Komisije, to je izbor vremena u kojem živimo”.
Đaković je, nakon saznanja o izboru, istakao na društvenim mrežama da je obradovan i ponosan i da duboko zahvaljuje Komisiji, svojim saradnicima, Ministarstvu kulture, Arhivu Vojvodine i MSUB-u.
Predstoji im, kako je naveo, veliki rad za privođenje kraju velikog projekta od 320 kvadratnih metara slika, instalacija, figura, projekcije, te 14.600 artefakata koji su upotrebljeni prilikom stvaranja ovog dela.
Ministarstvo nije navelo u rešenju koji su umetnici, odnosno projekti, prijavljeni na konkurs, niti ko je bio u užem izboru.
Đaković je rođen je 1964. godine, a već decenijama živi i radi u Pragu, gde je studirao na Akademiji umetnosti.
Izlagao je u Srbiji 2024. godine u Galeriji Matice srpske, na izložbi „Molitva kao Milosrđe“ sa Alfonsom Muhom, piše SEEcult.org
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
