Prvi put za 17 godina: Nuklearne bombe iz SAD isporučene Britaniji

To je baza Lakenheath u Velikoj Britaniji, čime je postala šesta zemlja u Evropi u kojoj je raspoređeno američko nuklearno oružje.

Vratile se na britansko tlo po prvi put od 2008. godine, piše The UK Defense Journal.

Prema više citiranih izvora prošle nedelje su termonuklearne bombe B61-12 isporučene novoizgrađenom sigurnom skladištu u vazdušnoj bazi Lakenheath u Sufolku u istočnoj Engleskoj.

Operaciju je potvrdio analitičar OSINTdefender-a koji proučava otvorene podatke.

For the first time since at least 2005, U.S. nuclear weapons have been deployed onto the territory of the United Kingdom, with sources reporting that several B61-12 Thermonuclear Gravity Bombs were transferred this week from the U.S. Air Force Nuclear Weapons Center (AFNWC) at… pic.twitter.com/AS4QiI4NEx

— OSINTdefender (@sentdefender) July 20, 2025

Municija je očigledno isporučena iz Centra za nuklearno oružje američkog vazduhoplovstva u Novom Meksiku.

B61-12 je nadograđena nuklearna bomba koja može da varira snagu eksplozije.

Ovo je najnovija modifikacija bombe B61, koja je glavno nuklearno oružje američkih strateških snaga: napravljena je da bude vođena i preciznija, može se lansirati iz aviona koji leti na velikoj visini, nakon čega autonomno klizi prema meti koja može biti daleko.

Karakteristika B61-12 je promenljiva snaga eksplozije, od 0,3 do 50 kilotona (bomba kapaciteta 13-16 kilotona korišćena je u Hirošimi). „Jednostavno rečeno to su četiri bombe u jednoj“, piše The National Interest.

Bombe ovog tipa mogu se lansirati, posebno, iz lovaca F-35A, od kojih se dve eskadrile nalaze u Lakenheathu (ukupno više od pedeset aviona).

Korišćen je za skladištenje američkog nuklearnog oružja tokom Hladnog rata, nakon čega su bombe uklonjene u sklopu razoružanja Evrope i smanjenja nuklearnog arsenala: poslednji poznati takav slučaj zabeležen je 2008. godine, napominje The UK Defense Journal.

Vašington je najavio raspoređivanje novog modela B61 u Evropi u januaru 2025. godine kao deo mehanizma NATO-a koji predviđa obezbeđivanje „nuklearnog kišobrana“.

Istovremeno, Velika Britanija nije među evropskim zemljama za koje se zna da imaju američko nuklearno oružje na svojoj teritoriji: to su Belgija, Nemačka, Italija (dve baze), Holandija i Turska.

Ali Džil Hrubi, američka podsekretarka za nuklearnu bezbednost, najavljujući raspoređivanje B61-12 u Evropi, rekla je: „Imamo veoma snažno strateško partnerstvo sa Velikom Britanijom, kao i njenu posvećenost nuklearnom odvraćanju.“

Godinu dana ranije, u januaru 2024. godine, Telegraf je napisao, pozivajući se na dokumente o nabavkama vlade Pentagona, da su planirani radovi u bazi Lakenheat koji su uključivali raspoređivanje bombi B61-12 kapaciteta 50 kilotona.

Britanski časopis za odbranu napominje:“Povratak takvog oružja značio bi značajnu promenu u nuklearnom stavu NATO-a na evropskom ratištu u kontekstu pogoršanja odnosa sa Rusijom i povećanog naglaska na odvraćanje“.