Paradoksalno ali istinito, Mikelanđelo Merizi da Karavađo, pet vekova nakon smrti, uspeo je da baci u zasenak svog starijeg imenjaka, sunarodnika i kolegu Mikelanđela Buonarotija, s obzirom na činjenicu da raste interesovanje kritičara i poklonika umetnosti za lik i delo slikara poznatog kao „italijanski antiheroj“. Mada je za života neretko izazivao gnušanje sredine, koja ga je nazivala „slikarom prljavih nogu“, čovek koji nije vodio računa o pravilima lepog ponašanja, smatra se prvim velikanom baroknog slikarstva u svetu.
Karavađova biografija predstavlja mozaik sočnih, bizarnih i mračnih detalja, kao što su ubistva, tuče, bekstva iz tamnice, kockanje, česta opijanja i bekstva od zakona. Umetnik nemirnog duha rođen je 1571. u gradiću Karavađo nedaleko od Borgama, u porodici zidarskog radnika. Iako je u ranoj mladosti nameravao da krene očevim stopama ubrzo je počeo da se bavi slikarstvom. Prekretnicu u njegovom životu predstavljalo je preseljenje u Rim, gde je radio kao slikar i sluga.
Zahvaljujući podršci kardinala Del Montija, u izvesnoj meri je poboljšao materijalni položaj, a novac koji je zaradio uglavnom je trošio na piće. Ipak, boemski život nadahnuo ga je da ovekoveči „sumnjive tipove“, što je predstavljalo inovaciju u italijanskoj umetnosti, i donelo mu reputaciju „surovog realiste“. Dela koja se odlikuju plastičnošću i izrazitim kontrastima „svetlo-tamno“, tehnikom poznatom kao „kjaroskuro“, srušila su sve dotadašnje doktrine i omogućila mu da potčini italijansku umetnost svom uticaju.
Čak i u crkvenom slikarstvu Karavađo nije odustajao od svojih načela, tako da je u tradicionalnu ikonografiju uveo snažne, neugledne figure, rađene po ugledu na ljude iz naroda. „Umetnost je puka besmislica i dečja igrarija ukoliko nije utemeljena na prirodnim principima i životu“, govorio je slikar koji se nije ustručavao da svoje stavove brani i pesnicama.
Svađalačka narav mnogo je koštala umetnika jer je u jednoj tuči mačem smrtno ranio prijatelja nakon čega je pobegao iz italijanske prestonice. Poslednje četiri godine života proveo je putujući po gradovima Sicilije i Malte, gde je nizao slikarske uspehe, ali i doživljavao burne zgode i nezgode. Ako je verovati njegovim biografima, do poslednjeg daha prepuštao se fizičkoj strasti, podjednako uživajući u seksualnim odnosima sa pripadnicima oba pola.
Posle Karavađove smrti 1610, dela kao što su „Pozivanje svetog Mateja“ i „David sa Golijatovom glavom“ često su bila predmet podsmeha, budući da su ih kritičari „otpisali“ kao „prolaznu modu“. Ipak, u 20. veku, poklonici umetnosti ponovo su počeli da veličaju njegovu slikarsku tehniku, naglašavajući da likovi koje je dočarao predstavljaju prototip savremenog čoveka, koji neuredne kose ustaje iz kreveta i odlazi na posao poput junaka iz filmova Čarlija Čaplina.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
