Tomislav Merčep: Od Vukovara do zatvora

Svedočenjem i njegovih saboraca stavljana mu je na teret odgovornost za ratne zločine počinjene nad srpskim civilima u Vukovaru, Pakračkoj poljani, Zagrebu i Gospiću, ali on je 25 godina od tih zločina uspevao da brani status kontroverzne ličnosti. Po zapovednoj odgovornosti, na pet i po godina zatvora osuđen je prvi put juče i to za zločine nad srpskim civilima u Pakračkoj poljani, ali je bio i ostaće upamćen po ubistvu u Zagrebu srpskog bračnog para Mihaila i Marije Zec i njihove 12-godišnje kćerke Aleksandre, koje su izvršile specijalne jedinice policije pod njegovim faktičkim zapovedništvom, a zbog proceduralnih propusta tužilaštva, nije odgovarao niko. On je do juče tvrdio da za te zločine nije znao, a negirao je i da je bio pretpostavljeni pripadnicima specijalne policijske jedinice koja je nosila ime „merčepovci“.

Rođen u Borovu naselju, građevinski inženjer Merčep svoju ratnu karijeru je započeo u Vukovaru, gde je od maja do 18. avgusta 1991. godine upravljao gradom sa mesta sekretara za narodnu odbranu. Tada su ga uhapsili njegovi saborci, a Marin Vidić Bili, tadašnji poverenik hrvatske vlade za Vukovar, uputio je nadležnima u Zagreb poverljivo pismo u kome objašnjava „spontanu i nasilno smenjivanje“ Merčepa i optužuje ga da se okružio bivšim kriminalcima koji upadaju u privatne stanove, pljačkaju ih, otimaju automobile, privode nasilno ljude na saslušanje, vrše egzekucije te su stvorili opštu psihozu straha među hrvatskim i srpskim stanovništvom što je „rezultiralo masovnim bijegom iz grada“.

Merčep je za kaznu prekomandovan u Zagreb na mesto pomoćnika policije sa zadatkom da „reši pobunu Srba u zapadnoj Slavoniji“, a predvodio je i jedinicu specijalaca „Jesenje kiše“. Razišao se sa HDZ-om kad ga je Franjo Tuđman optužio za stvaranje tajnih terorističkih organizacija. Iste 1997. godine teško ga je za zločine u Pakračkoj poljani i Gospiću u svedočenju za Feral tribjun teretio Miro Bajramović, pripadnik jedne od specijalnih jedinica pod Merčepovim zapovedništvom. „Tvrdim da sve što se dešavalo posle mog odlaska u bolnicu (ranjen je ličnom nepažnjom – prim. R. Ć.), ja sa tim nemam nikakve veze… U mojoj jedinici je bila disciplina, svaka neposlušnost se kažnjavala, posebno pokušaji pljački“, rekao je na to Merčep. Sudija Zdravko Majerović mu nije poverovao: Merčep je za „merčepovce“ bio nesporni autoritet, zaključio je sud. I pošto je bio ranjen.

Kandidovao se 2000. godine i za predsednika Hrvatske.