Psorijaza je dugotrajno, zapaljensko oboljenje kože, varijabilnog toka, jer protiče sa periodima pogoršanja i poboljšanja. Može se javiti u svim uzrastima. Psorijaza nije kako laici misle zarazno oboljenje, niti je rezultat nehigijene. Iako tačan uzrok nije jasan, smatra se da je reč o imunološkom oboljenju kod koga dolazi do pogrešne aktivacije ćelija imunog sistema tzv. T ćelija, patološkog umnožavanja ćelija kože – keratinocita i zapaljenskih promena u epidermu i dermu kože. U zdravom epidermu keratinociti se obnavljaju svakih 28 do 56 dana, dok se isti proces kod psorijaze odigrava svaka tri do četiri dana. Za nastanak psorijaze je bitna i genetska predispozicija.
Tipična kožna promena je jasno ograničeni crveni plak, ploča ili pečat sa srebrnastobelim ljuspama na površini. Predilekciona mesta ili mesta na kojima su promene najčešće lokalizovane su: kolena, laktovi, glutealna regija. Takođe, oboljenje može zahvatiti i dlanove, tabane, vlasište i nokatne ploče. Postoji nekoliko kliničkih oblika ispoljavanja psorijaze: gnojna psorijaza (psoriasis pustulosa), psorijaza u obliku kapi (psoriasis guttata), psorijaza nummularis (kod koje su promene veličine metalnog novčića) i psorijaza geographica (veliki broj plakova koji se slivaju i daju sliku sličnu geografskoj karti). Postoji i tzv. inverzna psorijaza kod koje su promene po koži lokalizovane suprotno od predilekcionih mesta tj. u intertriginoznim regijama ili na pregibnim površinama (pazušna jama, prepone, regiji ispod dojki). Kod oko pet do 10 odsto obolelih postoji i tzv. psorijazni artritis – forma oboljenja koja zahvata zglobove, najčešće na šakama.
Dijagnoza oboljenja se postavlja na osnovu kliničke slike i patohistološkog nalaza. Terapija je u skladu sa težinom kliničke slike tj. u skladu sa tipom, lokalizacijom i obimom bolesti. Pre svega, potrebno je izbegavati faktore koji mogu izazvati pogoršanje psorijaze, a to su: stres, pušenje, alkohol, infekcije, pojedini lekovi (beta blokatori, litijum), trauma. Takođe, bitno je održavati odgovarajuću vlažnost kože i izbegavati preterano isušivanje i iritiranje kože. Kod lakših oblika se primenjuje lokalna terapija preparatima koji sadrže kortikosteroide, retinoide ili derivate kamenog uglja. Debeli plakovi se dodatno tretiraju salicilnom kiselinom koja poseduje keratolitičko dejstvo. Teški oblici psorijaze, kao i psorijazni artritis leče se sistemskom primenom imunosupresiva i retinoida. Važan dodatak lekovima je terapija ultraljubičastim zracima (UVA, UVB) koje emituju specijalne lampe. U letnjim mesecima savetuje se sunčanje.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
