Sveti Alimpije Stolpnik: Danas se slavi Alempijevdan, dan kad se stoka ne upreže i kuća „čuva od zla“

Alimpije je bio jedan od najpoznatijih “stolpnika” – asketa koji su život provodili na stubovima (stolpovima), u neprekidnoj molitvi i postu.

Narodno predanje ga nije sačuvalo samo kao asketu, već i kao čudesnog posrednika između prirodnih sila i ljudi. U etnološkim zapisima zabeleženo je verovanje da je „umirivao vetrove“, „razgonio bolest po selima“ i štitio stoku od pomora, naročito od kuge i neimenovanih „pomornih bolesti“.

U tradicionalnoj ruralnoj kulturi balkanskih prostora stoka je predstavljala osnovu opstanka domaćinstva, pa su rituali zaštite životinja imali poseban značaj.

Na Alempijevdan se zato stoka nije smela uprezati, niti izvoditi na teške poslove, jer se verovalo da bi to moglo „razgnevitri sveca“ i dozvati bolest.

Posebno se izbegavalo goveđe meso, što se tumači kao oblik simboličke solidarnosti sa životinjama koje svetac štiti.

Zanimljiv je i fenomen tzv. „Svetog Đorđa Alempija“ u pojedinim krajevima Srbije i Makedonije, gde se običaji Alempijevdana prepliću sa praznovanjima vezanim za Svetog Georgija, naročito prilikom osvećenja hramova i seoskih zavetina.

U tim krajevima Alempijevdan poprima i karakter kolektivne molbe za zdravlje stoke i ljudi.

Iako nije veliki crkveni praznik, Alempijevdan se u mnogim porodicama slavi kao krsna slava, najčešće u posnom obliku, jer pada u vreme Božićnog posta.

Time se jasno vidi kako se asketski ideali hrišćanstva u narodnoj praksi stapaju sa starijim, predhrišćanskim predstavama o zaštitnicima domaćih životinja, vremenskih sila i zdravlja zajednice.

U etnološkom smislu, kult Svetog Alimpija predstavlja zanimljiv primer kako se preko jedne svetiteljske figure prepliću religijski, ekonomski i magijsko-zaštitni slojevi tradicionalne kulture.