Ubijene 24 žene u Srbiji od početka godine

Aleksandra Nestorov, koordinatorka Mreže, kaže za Danas da na državnom nivou ne postoji evidencija o broju ubijenih žena, već samo objedinjeni podaci o broju ubistava.

– Na osnovu analize medija koja je, nažalost, jedini način da prikupimo podatke, došli smo do zaključaka koji pokazuju da se u štampi pojavljuje u proseku jedan članak nedeljno o ubistvu žene, dok se u istom periodu prošle godine članak o ovoj temi pojavljivao jednom u deset dana. To znači ili da mediji posvećuju veću pažnju ovom problemu, ili, što je verovatnije, da se broj ubistava žena povećao – zaključuje Nestorova.

Nestorova ističe da u novinskim tekstovima nema podataka o tome da li su žene prijavljivale nasilje, kao i da je fokus izveštavanja uglavnom na počiniocu i njegovim „razlozima“ za ubistvo, ili na oružju kojim je ubistvo počinjeno.

– Dvadeset tri ubijene žene su poznavale ubicu, a od toga 19 počinilaca su bili partneri, bivši partneri, supružnici, bivši supružnici, očevi ili sinovi žrtava. Šest počinilaca su se sami prijavili, deset ubistava se desilo u prostoru koji je ženino vlasništvo – navodi Nestorova neke od podataka do kojih je došla Mreža u svom istraživanju. Ona precizira i da su tri žene ubili sinovi.

Kada je reč o načinu izvršenja zločina, deset žena je ubijeno pištoljem, dok je u isto toliko slučajeva zabeleženo i ubistvo oštrim predmetom, kao što su nož, sekira, vile… Prema njihovim podacima, sedam počinilaca je nakon ubistva izvršilo samoubistvo, dok je zabeležen i jedan slučaj pokušaja samoubistva.

Vesna Nikolić-Ristanović, direktorka Viktimološkog društva, kaže za naš list da se najčešće ubistva žena vezuju za nasilje u porodici, bez obzira na to koliko ono traje.

– U okviru partnerskih odnosa ljubomora je najčešći uzrok ubistva, bilo da je ona osnovana, jer partner otkrije partnerku sa ljubavnikom, bilo da je neosnovana, što se mnogo češće dešava. Nasilnici nekada više puta prete pre nego što počine ubistvo – ističe Nikolić Ristanović. Ona dodaje da su, sem takozvanih porodičnih i partnerskih ubistava, poslednjih godina sve češća i ubistva starijih žena iz koristoljublja.

– Ove žrtve nasilnik nekada i ne poznaje. U strahu ili zbog besmislene želje da sakriju tragove ubijaju svoje žrtve. Počinioci ubistva starijih žena mogu da budu i članovi porodice kako bi došli do nasledstva – ističe Nikolić Ristanović. Prema rečima naše sagovornice, kod nas nije urađeno nijedno istraživanje o ubistvima žena.

– Kada žena ubije nasilnog muža, o tome se mnogo više piše i priča, dok to nije slučaj kada je žena žrtva – napominje Nikolić-Ristanović.

Vesna Stanojević, koordinatorka Sigurne ženske kuće, kaže za Danas da kod nas nisu zabeleženi slučajevi da žene po izlasku iz sigurne kuće budu ubijene od strane svog partnera.

– One se najčešće vraćaju zato što nemaju drugo rešenje ili zato što očekuju da će se on promeniti. Međutim, iako nismo imali slučajeve da žene po izlasku iz sigurne kuće tragično stradaju, to ne znači da se to ne događa – ističe Stanojevićeva.

Femicid u svetu

Najmasovniji genocid u istoriji, pre Drugog svetskog rata, bio je femicid – spaljivanje žena u srednjem i početku novog veka zbog optužbe da su veštice. Procene su da je ubijeno više desetina hiljada žena u ovim ritualima. U Indiji femicid se vezuje za spaljivanje žena ukoliko muževljeva familija hoće da pribavi još jedan miraz ili ukoliko familija žene nije isplatila miraz u celini. U Africi još postoji običaj sakaćenja ženskog polnog organa, kako ne bi uživala u seksualnom činu. Uvođenjem ultrazvučnog pregleda trudnica proširena je i praksa abortiranja ženskog fetusa.

Bivši supružnici nezaštićeni

Milena Bošković-Vilotić, pravnica SOS telefona Autonomnog ženskog centra, kaže za Danas da se nasilje u porodici često nastavlja i posle razvoda braka i prestanka faktičke zajednice života.

– Izmenama i dopunama Krivičnog zakonika povećane su kazne za krivično delo nasilja u porodici, ali to nije dovoljno, jer u krug zaštićenih osoba ne spadaju bivši supružnici ukoliko ne žive u zajedničkom domaćinstvu. Stoga je neophodno izbaciti odredbu „života u zajedničkom domaćinstvu za bivše supružnike“, kako bi žene bile zaštićene i nakon razvoda i prestanka života u zajednici – ističe Bošković-Vilotić.