Pečat vojnika Hristovih

Izloženo je 146 eksponata koji treba da kroz višestruko simboličko značenje pokažu razvoj i korišćenje krsta, hrišćanske svetinje najvećeg ranga, koja prema tumačenju bogoslova predstavlja znak „Sina Čovečijeg po kome hrišćani poznaju Gospoda i Spasitelja i po kom On njih prepoznaje“ i „pečat vojnika Hristovih“.

„Krst je kao znak nastao znatno pre pojave hrišćanstva, sa različitom simbolikom u mnogobrojnim kulturama u kojima je korišćen. Tokom duge istorije hrišćanske religije dobio je današnje višestruko značenje. Pre svega, označava znamenje Hristovog raspeća. Stoga je krst obeležje Isusa Hrista, njegovog mučeništva i stradanja radi spasenja čovečanstva, a takođe i Božje ljubavi spremne na žrtvu i istinski znak vaskrsenja“, objašnjava se u Katalogu izložbe.

Uloga i primena krsta prikazana je u javnom bogoslužbenom i privatnom životu ne samo kroz relikvijare, nadgrudne, ručne, litijske, prestolne, zavetne i druge krstove, nego i uz pomoć crkvenih predmeta, grafika, ikona i fresaka. – Imajući u vidu da su na izložbi predstavljeni krstovi koji su nastajali u razdoblju od ranog srednjeg do 19. veka, tematska izložba „Govor krsta“ pruža celovit hronološki uvid u pojam trajnosti kada je pravoslavno hrišćanstvo u pitanju. Pored činjenice da odabrani eksponati predstavljaju riznicu saznanja o minulim epohama, važno je napomenuti da oni veoma često predstavljaju izuzetna dela koja posmatrana u kontekstu muzejskih predmeta omogućavaju živopisan i nesvakidašnji umetnički doživljaj – ukazala je na otvaranju izložbe Danica Popović, naučni savetnik Balkanološkog instituta SANU.

Uz podršku Ministarstva kulture i informisanja, Narodni muzej je ovu izložbu ostvario uz pomoć Muzeja SPC i Galerije fresaka.

Sidro i drvo života

„Mnogi veruju da je krst kao hrišćanski simbol prvi put zabeležen na reljefu u Palmiri, iz 134. godine, i to u vidu znaka H. U vreme tajnog ispovedanja hrišćanske vere, jedan od njegovih „skrivenih“ oblika bilo je sidro, koga apostol Pavle pominje u poslanici Jevrejima. Sa osobinama današnjeg simbola, prvi put je potvrđen kao Hristov monogram na zastavama i štitovima Konstantinovih vojnika u bici na Milvijevom mostu 312, a za njegovu simboliku važna je i mozaička slika u crkvi Svetog Groba u Jerusalimu (4. vek), na kojoj je prikazan kao drvo života. Ovaj oblik simbolično predstavlja Časni krst – mesto stradanja Isusa Hrista, čiji izgled nije precizno utvrđen“, navodi se u katalogu.