Princip je žrtva

Fokus predstave su implikacije sarajevskog atentata na značaj borbe za slobodu, revolucije i mladosti, na ličnom i opštem planu. Autorka Biljana Srbljanović ovom dramom brani političke ideje i akcije Mlade Bosne, prikazujući najpoznatijeg aktera, Gavrila Principa, kao žrtvu.

– Princip je sam bio eksploatisan, on nije ni terorista ni heroj, on je zapravo poslednja žrtva svoje revolucije. U tom smislu je i sama revolucionarna ideja, kao razorna i opasna za političke establišmente, morala biti transformisana, da bi mogla da bude ugušena. Sa početkom ratova devedesetih, najednom smo se setili nacionalnog porekla Principovih roditelja, u predvečerje klanice insistiralo se na samom činu ubistva, a ne na ideji revolucije kojoj je ubistvo, na veliku žalost i samog Principa, bilo sredstvo. Srpski i hrvatski nacionalisti i klerofašisti uvek su se bolje razumevali nego bilo ko drugi na ovim prostorima. Kada su jedni kidnapovali Principa, drugi su to dočekali sa aklamacijom, zadajući poslednji, smrtni udarac jugoslovenskoj ideji. Ideja jugoslovenstva je nekako banalizovana i time prokazana, a u svojoj suštini je bila revolucionarna i veoma napredna. U Mladoj Bosni prepoznajem se, pre svega, u političkim idejama i potrebi za aktivizmom, prepoznajem se i u naivnosti i tom plemenitom mladalačkom duhu. Ne zato šta sam sama mlada, već zato što se osećam neodraslom. I dalje verujem da tajni tamburaški orkestar i školska skrivena udruženja mogu promeniti svet, to je ono šta me spaja sa tim naivnim mladićima i devojkama – izjavila je Srbljanovićeva.

Dino Mustafić objašnjava da je dramski tekst Biljane Srbljanović prilika da se scenski istraži istorijski prelomni trenutak čovečanstva, kroz savremenu perspektivu balkanskog usuda koji nas privezuje za grobove i uspomene, stavlja u poziciju stalnog preispitivanja, situaciju nacionalne dužnosti i nužnosti suprotstavljanja stvarnosti.

– Sve stavljamo u scenski okvir klaonice kao metafore ljudske sudbine, strahova i presuda prema Mladobosancima koji se nisu mirili sa zatečenim svijetom, željeli su da ga mijenjaju, sanjali su slobodu i slogu južnoslovenskih naroda. Ostajemo vjerni epohi u prvom dijelu predstave, osluškujemo ritam njihovog srca koje vjeruje u pravednu utopiju, ali nosi sa sobom i dilemu, sigurnost i sumnju, mir i iskušenje, naposljetku grijeh i kaznu za učinjeno. Ovo nije niti politička, niti istorijska drama, već savremena, angažovana prema našoj stvarnosti koju prepoznajemo. Njen umjetnički jezik mora da postavlja i pitanja etičke prirode koja se pamte i uznemiravaju – smatra Mustafić.

U predstavi igraju: Milan Marić, Svetozar Cvetković, Ermin Bravo, Marko Janketić i Amila Terzimehić. Reprizna igranja su 13, 14. i 15. marta. Predstava nastaje u koprodukciji Hartefakta, Bitef teatra, Kamernog teatra 55 iz Sarajeva i kazališta Ulysses sa Briona u saradnji sa brojnim partnerima iz regiona. Dramaturzi su Božo Koprivica i Željka Udovičić, scenografiju potpisuje Dragutin Broz, kostim Darinka Mihajlović, scenski pokret Sonja Vukićević, a muziku Draško Adžić.

Četvrt veka Bitefa

Bitef teatar će 3. marta obeležiti 25 godina postojanja. Rođendan će proslaviti gostovanjem Drame Slovenskog narodnog gledališča iz Ljubljane sa predstavom „Alekstida“ u režiji Borisa Liješevića i imaće dva izvođenja, u 18.30 i u 21 sat. Zatim, projekcijom dokumentarca „Rađanje pozorišta“ u istim terminima u BitefArtCafeu. Centralni događaj je Zvezdani tepih Bitef teatar koji počinje u 20 sati na Trgu Mire Trailović, a koji se sastoji iz performansa vazdušnih akrobacija Komšinice, fotografisanja, izložbe fotografija, promocije monografije…