Mess se polako zahuktava. Nakon zanimljivog okruglog stola o predstavi Andreja Žoldaka „Život sa idiotom“, gde su glumci preneli iskustva rada sa ovim kontroverznim rediteljem koja uključuju stavljanje jednog od glumaca u kavez sa vukom i suočavanja sa brojnim nepostojećim granicama brutalizma i autodestrukcije, drugog dana Messa prikazana je predstava „Čekaonica“ koja na drugi način prikazuje devijacije ljudske prirode.
Predstava je kreativni nastup češke pozorišne trupe Farma u pećini. Začetnik je slovački redatelj Vilijam Dočolomanski. Estetski program ove trupe je sasvim određen: kreiranje, razvijanje i istraživanje ljudske izražajnosti. U sklopu toga ona nastoji da teatarskim sredstvima ispita odnose između tela i glasa, prirode i kulture, javnog i ličnog. Ali takav ambiciozni cilj ne zadovoljava se, prirodno, čisto teatarskom artikulacijom: Farma organizuje koncerte i radionice i istražuje izvorne i manjinske kulture. U teatarskom smislu ona stavlja akcenat na pronalaženje jezika tela koji može izraziti ono što se ne može izraziti drugim sredstvima.
Takva je i predstava „Čekaonica“ – u kojoj igra tela prikazuje traumatična zbivanja za vreme Drugog svetskog rata u čekaonici stanice sa koje su deportovni u koncentracione logore Jevreji iz Slovačke. Pomešani s onima koji su već mrtvi, oni svedoče koliko o nasilju toliko i o stalnom potencijalu tog nasilja, o večnom prisustvu ovog nezamislivog zločina o kome treba neprekidno razmišljati. Obnavljanje te rane, gorke i lekovite u isto vreme, ima posebnog odjeka na sveže drame našeg regiona, do kojih je dovelo bujanje nacionalizma. Spoznaja toga, u skladu sa teatarskim sredstvima Farme, pokazuje se u uzvesnom smislu delotvornija od refleksije: igrom tela i uzbudljivom koreografijom takvo saznanje postaje saznanje telom, intenzivan doživljaj koji magično deluje na publiku – skoro fizički prisutnoj u toj čekaonici smrti.
Fizičkim iscrpljivanjem osvetljene su sprege mehanizama odnosa moći i golog života. Deportovanje i produkcija smrti odigrava se uz zvuke slovačkog tanga. Telo izvođača je ovde tekst, političko i lično polje. Postavlja se pitanje porasta broja predstava koji obrađuje pojavu fašizma i nacionalizma, destrukcije. Upozorenje gledaocu koji je vrlo često apatičan možda više ogovara Žoldakova energija koja ostavlja utisak gađenja, potresa telo, a koja je ipak znak potpuno neumrtvljene individue.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
