Jedna poslovica u Toskani glasi – L’uomo fa il luogo, e il luogo l’uomo, shodno kojoj čovek uobličava/stvara svoje mesto, a mesto pak utiče na čoveka.
Spoj čoveka i prirode je u svojoj biti međuzavistan i do danas karakteriše Toskanu i toskanski region.
Na ovoj tananoj uzajamnosti, simbiozi grada i sela, kao osnovnoj premisi, počiva centralna osovina knjige istoričara umetnosti Kristofa Bertča – Vila, vrt, selo: Grad i selo u firentinskoj Toskani (Gebruder Mann Verlag, Berlin).
Mnogi firentinski građani provodili su tokom 14. i 15. veka više meseci u godini na selu.
Učestala razmena između grada i sela vodila je promeni shvatanja prostora i dubljem razvoju perspektivnih prostornih koncepata.
Vila u firentinskoj oblasti bila je mesto pribežišta za srednji, merkantilni stalež trgovaca, proizvođača tkanina, notara i bankara.
Njihov idealni tip objašnjava kompleksne socijalno-istorijske razvojne linije: ideja vodilja toskanske renesanse, života i rada, razvija najpre nestabilnu ravnotežu između humanističkih ideala i privredne dobiti. Izvan okvira jedne istorije umetnosti kao istorije vladalačke dominacije vlastele Mediči, u ovoj knjizi je predstavljena i anonimna arhitektura firentinskih familija.
Tema su položaj vila kao i njihova specifična pozicija okružena vrtovima i pogled na novo iskustvo u prirodi.
Uz ovo idu i prilozi sa onovremenim tekstovima o životu na selu, literarna svedočanstva i istorijsko-umetnički tekstovi iz 14. i 15. veka.
Priložen je i katalog izabranih firentinskih vila i vrtova kao reprezentativni primeri.
Iako je ova Bertčova knjiga naučni rad, ona se ipak čita sa lakoćom i poletom kao instruktivni vodič kroz region u kome cvetaju limuni, da se poslužimo jednom Geteovom jezičkom slikom.
Da bi osvetlio objekt ispitivanja autor razapinje tematski luk unatrag u istoriju antičke Atine, da bi objasnio da su i onovremeni bogatiji građani, posle rata sa Persijancima, počeli da opremaju svoje komforne kuće na lokacijama koje su bile između gradova i sela, pretvarajući ih u građansko-humanističke objekte umetnosti.
Da bi se umeće građenja vrtova u severnoj Italiji razumelo, potrebno je latiti se ove fascinirajuće knjige.
U njoj su uravnoteženo analizirani objekti – kako oni koji se odnose na krajolik i vrtove, tako i oni koji se odnose na arhitektonske forme, fotografije vegetacije iz arhiva hortikulture izvesnih umetnika renesanse.
Autor Bertč, koji predaje istoriju umetnosti u Insbruku i Firenci, bira jedan interdisciplinarni prilaz temi, te vilu osvetljava kao privredni, politički i sociološki fenomen.
Mnogobrojne ilustracije sa preciznim opisima autora čine ovu knjigu idealnim turističkim vodičem za pretencioznije turiste na putu kroz Toskanu.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
