Nepovoljan položaj žena u novovaroškom kraju

U lokalnom parlamentu ih je svega pet, samo je jedna žena na čelu političke partije, ne postoje nevladine organizacije i udruženja koja se bave njihovim osnaživanjem u društvu, a moderne teorije o položaju žena, u zlatarskom kraju generalno su neprihvatljive, zbog patrijarhalnog stava da su muški članovi porodice apsolutni i „ekskluzivni“ nosioci moralnog autoriteta. Ovo su samo neki od podataka koji su objedinjeni u Akcionom planu za poboljšanje položaja žena, koji su izradile članice nedavno osnovanog Saveta za rodnu ravnopravnost Opštine Nova Varoš.

Činjenica koja, međutim, ohrabruje, kako navode u ovom opštinskom telu, jeste da se u poslednje vreme ova izuzetno negativna slika polako menja. Tako je, na primer, nedavno na kormilo lokalnog Komunalnog preduzeća, prvi put od njegovog osnivanja od pre više decenija, postavljena žena. Pripadnice nežnijeg pola sele su i u fotelje načelnika Opštinske uprave i sekretara Skupštine opštine, kao i Turističko-sportskog centra i ovdašnjeg Izdvojenog odeljenja užičke Bolnice. Podaci govore i da je žena preuzela rukovodeću funkciju u gradskoj Biblioteci, a šef kabineta predsednika opštine takođe je pripadnica lepšeg pola. Za razliku od nekog ranijeg perioda kada su mesta direktora škola bila rezervisana isključivo za muškarce (iako su žene bile većina u ovom kolektivima), na ovu funkciju nedavno su imenovane dve žene, ali ih je ukupno svega tri od osam obrazovnih ustanova u gradu. Žena je i na čelu Dečjeg vrtića i Centra za socijalni rad, ali, uzgred budi rečeno, ove funkcije i nisu baš toliko atraktivne za pripadnike jačeg pola.

Sve ostale statistike prilično su razočaravajuće. Kada je zakonodavna vlast u pitanju, na mestima gde se odlučuje nalaze se isključivo muškarci – predsednik opštine, predsednik skupštine opštine i njihovi zamenici, a muški pol nadjačao je i na pozicijama javnih preduzeća pod ingerencijom i Republike i lokalne samouprave (Direkcije za izgradnju, Limskih HE, Elektroprivrede Srbije, Srbija-šuma, kao i Doma zdravlja, Doma kulture ….). U opštinskom parlamentu, od 27 odbornika, svega je pet žena, tako da i na tom polju ( što zbog malog broja, što zbog pasivnosti) gube bitku i za skupštinskom govornicom. Dobar pokazatelj je i činjenica da su muškarci ubedljiva većina i u ovdašnjim upravnim odborima i drugim organima gde je koncentrisana moć odlučivanja i donošenja najvažnijih odluka.

Žene čine više od polovine od oko 2.700 nezaposlenih na području opštine Nova Varoš. Ubedljivo su prve na listi kada je u pitanju nasilje u porodici. U najvećem broju slučajeva one su žrtve, kojima partneri nanose teške i lake telesne povrede i to na različite načine: osim pesnica, kaiša i motke, udaraju ih i crepom, daljinskim upravljačem, čak je u lokalnom tužilaštvu zabeležen i slučaj gde muž tuče ženom hlebom po glavi, a ništa manje zastrašujući nisu ni primeri psihičkog zlostavljanja, u kojima su žrtve u većini takođe žene, bilo da su supruge, majke ili ćerke.

– Položaj žena koje se u ovom delu Srbije nalaze na marginama društvene lestvice moći, karakteriše visok stepen socijalnih frustracija i socijalnog neuspeha. Nadmoć nad ženama u tradicionalnoj ideologiji koja je u našoj sredini veoma izražena, nema karakter disfunkcije, dezorganizacije i poremećaja odnosa, već naprotiv, ono se stimuliše i nameće kao sredstvo disciplinovanja lošeg, ženskog, pasivnog i prirodnog od strane kulturnog, muškog, kontrolišućeg aktivnog elementa. Patrijarhalni obrasci, koji su ovde široko rasprostranjeni, takvog su karaktera da odražavaju dominaciju muškaraca nad ženama. One su kod nas prosto „srođene“ sa svojom tradicionalnom ulogom supruge i majke i često prilično nesposobne sa sagledaju uzroke svog nepovoljnog položaja, kaže Danijela Topalović, predsednica Saveta za rodnu ravnopravnost. „Znajući sve ovo, novoosnovani Savet za rodnu ravnopravnost će svojim radom pokušati da bar pomeri stvari u pozitivnom pravcu. Pre svega ćemo, i već jesmo, biti angažovane na podizanju svesti lokalne javnosti po pitanju rodne ravnopravnosti, kao i da konkretnim akcijama i projektima pomognemo da Novovarošanke poboljšaju svoj položaj u svim segmentima društva gde su marginalizovane – zapošljavanje, porodični odnosi, obrazovanje, a posebno na polju značajnijeg učešća u donošenju odluka i zastupljenosti naših žena na rukovodećim i bolje plaćenim radnim mestima“, ističe Topalović.

Žena na čelu OO Jedinstvene Srbije

Samo je u lokalnom ogranku Jedinstvene Srbije žena ta koja predvodi političku partiju (od petnaestak koliko ih je aktivno na domaćoj političkoj sceni). Poražavajući je i podatak da u zlatarskom kraju nema ni jedno udruženje ni nevladina organizacija koja se bavi afirmacijom i osnaživanjem rodne ravnopravnosti i poboljšanjem položaja Novovarošanki.