Još jedan primer nebrige prema kulturnim dobrima je palata Daun u Zrenjaninu, poznatija kao staro krilo Robne kuće Beograd.
Zgrada je godinama bez namene, nalazi se u vrlo lošem stanju i ograđena je već godinama žičanom ogradom. Krovni pokrivač od biber crepa je sasvim dotrajao i propušta vodu na mnogim mestima, a sa fasade otpada malter. Ni nakon privatizacije Robne kuće Beograd zgrada nije našla namenu. Novije krilo objekta izdato je u zakup, dok staro krilo propada.
– Ovaj objekat, smešten u glavnoj gradskoj ulici, predmet je sudskog spora. Naslednici su 2014. pokrenuli spor protiv sadašnjeg vlasnika koji je u posed zgrade došao u postupku privatizacije. Pošto je objekat predmet restitucije, čeka se ishod spora koji će utvrditi vlasništvo, objašnjavaju u zrenjaninskom pravobranilaštvu.
Jednospratna građevina u stilu akademizma, koju je 1882. godine projektovao arhitekta Rudolf Jarič, spada u spomenik kulture od velikog značaja. Palata Daun predstavlja jednu od reprezentativnih građanskih kuća sa kraja 19. veka razvijene stambene kulture. Nekada se na njenom mestu nalazila prve knjižara Franca Betehajma, kasnije gvožđarska radnja Julijusa Dauna, posle rata tu je bio Narodni magazine, a od 1970. godine Robna kuća Beograd.
– Osnova graditeljskih inspiracija nađena je u arhitekturi italijanske renesanse. To se vidi po jasnoj podeli fasadnog platna horizontalnim vencima i vertikalnim ispustima u vidu rizalita, kao i elementima fasadne dekoracije oko i između. Stilska dekoracija spoljašnosti zastupljena je i u unutrašnjosti, a naročito je pažnja usmerena na ulaz sa stepeništem iz Gimnazijske ulice, objašnjava istoričar umetnosti Bojan Kojičić.
Stručnjaci konzervatori zrenjaninskog Zavoda za zaštitu spomenika kulture već su pripremili spisak potrebnih radova, kako bi objekat bio vraćen u upotrebu. Prilikom budućih restauratorskih radova potrebno je da se uklone postojeća nastrešnica i veliki stakleni izlozi, obnovi zidno platno prizemlja i vrate originalni otvori za izloge i ulazna vrata. Sem toga, prema mišljenju stručnjaka, potrebno je izraditi drvene portale za lučne otvore prizemlja, i aktivirati izloge iz Jevrejske ulice tako da budu u funkciji. Daunova palata u centru Zrenjanina zauzima preko hiljadu kvadratnih metara.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
