Većina građana Srbije danas strahuje od budućnosti, pre svega zbog neizvesne egzistencije i tvrdi da se bolje živelo u vreme socijalizma, neki su od rezultata obimnog istraživanja koje je tokom septembra sproveo istraživački tim od dvadesetak sociologa, politikologa, novinara.
Istraživanjem je rukovodio sociolog Srećko Mihailović, a glavna tema bili su dometi dvodecenijske tranzicije u našem društvu. Javna prezentacija tog istraživanja održana je juče u Subotici, što je prvi put u istoriji ove zemlje da se jedno istraživanje na nivou Srbije predstavlja van Beograda, napomenuo je Mihailović.
Namera istraživača je bila da dođu do odgovora na pitanje kako građani vide sve ono što su doživeli tokom ovih 20 tranzicionih godina, kao i kakvi su rezultati poređenja njihovog nekadašnjeg i sadašnjeg života. Odgovor koji je dalo čak dve petine ispitanika kaže da se bolje živelo u socijalizmu.
– Taj odgovor ipak treba uzeti s rezervom, jer je u većini tranzicionih zemalja prisutna nostalgija prema bivšim režimima. Poražavajuće je, međutim, to da prvi put otkako se rade istraživanja o tranziciji građani ovo što se događa vide kao propadanje Srbije, a veliki procenat veruje da Srbijom vladaju kriminalci, zbog čega ono što se desilo nakon petog oktobra ne smatraju nekim napretkom. Međutim, činjenica da, ipak, deo ispitanika smatra da je ovo neki novi početak, daje nadu da među građanima ipak postoji neka nada u bolje, navodi Mihailović.
Kada je reč o stavu prema privatizaciji, ni tu odgovori nisu mnogo ohrabrujući, napominje sociolog Zoran Stojiljković.
– Gotovo polovina ljudi između privatizacije i pljačke stavljaju znak jednakosti. Onih koji su zadovoljni time kako je privatizacija obavljena je oko tri odsto i to su oni koji su imali koristi od tranzicije. Praktično, tranzicionih gubitnika je tri puta više nego dobitnika, dok je mnogo više onih koji nemaju ni za hranu ni za odeću i obuću, kaže Stojiljković.
Srećko Mihailović je na predstavljanju istraživanja istakao poseban odnos vlasti prema ovakvoj aktivnosti.
– Zanimljivo je da u protekle dve decenije, otkako smo ušli u tranziciju, istraživanja o tome kako se građani osećaju, kako žive i šta doživljavaju nijednom nije finansirala država. Nju kao da ne zanima uopšte kako žive njeni građani i šta se sa njima događa. Neka istraživanja se rade samo pred izbore, i to više o političkim stavovima, a nakon toga građani se zaborave. Istraživanja se rade zahvaljujući uglavnom finansiranju privatnih ustanova ili političkih partija, kaže Mihailović.
Istraživanje o dometima tranzicije finansirali su Fridrih Ebert fondacija, CeSID-a i Centar za studije slobodne demokratije.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
