Sve do 2001. godine 7. juli slavio se kao Dan ustanka naroda Srbije. Međutim, posle petootkobarskih promena došlo je do drugačijeg pogleda na zbivanja u Drugom svetskom ratu. U decembru 2008. godine Okružni sud u Šapcu, kojem je predsedavao sudija Gojko Lazarev, rehabilitovao je žandarmerijskog narednika Bogdana Lončara i kaplara Milenka Brakovića, koje je na Ivandan 1941. godine u Beloj Crkvi ubio Žikica Jovanović Španac.
Zahtev za rehabilitaciju podnela je novinarka Stana Munjić, koja je u knjizi „Sin srpskog Ivandana“, ukazala na sve elemente ovih ubistava, na posleratni maltretiranja supruge i sina Bogdana Lončara, koji su živeli u Šapcu, i koji su zbog toga promenili prezime. Kako je navedeno u presudi Okružnog suda „žandari su bili predstavnici vlasti okupirane države i stradali su kao žrtve progona i nasilja. Time je povređeno njihovo pravo na život, i to u cilju zastrašivanja drugih koji bi se suprostavljali pripadnicima partizanskog pokreta koji su sprovodili ideologiju KPJ“. U Okružnom sudu u Šapcu rehabilitovano je oko 200 žrtava, pre svega, komunističkog terora, koji su bili pripadnici reakcionarnih snaga i žigosani kao „narodni neprijatelji“. Sudija Lazrev ukazuje da su posebno posle dolaska partizana u Šabac u oktobru 1944. počele represalije, odvođenje u zatvor, presude bez suđenja, i najposle streljanja. Još se ne zna tačan broj žrtava na šabačkom mostu kada su ideološki neprijatelji, ali i viđeniji Šapčani, intelektualci, trgovci, studenti i drugi ubijani maljevima i bacani u Šavu. Govori se o čak dve hiljade pobijenih. Ono što može imati tretman ratnog zločina, kaže Lazarev, jeste to što su ljudi ubijani bez ikakva prava na odbranu, bez suđenja i bez dokaza njihove krivice. U tim poratnim godinama, sve do sredine pedesetih godina 20. veka, pretpostavlja se da je u Srbiji ubijeno oko 80.000, a pominje se čak i duplo više ubijenih u komunističkoj odmazdi. Najvećim delom njima je konfiskovana i sva imovina, a porodice su bile šikanirane. U pomen na te žrtve Udruženje građana „Most“, čiji su inicijatori sveštenik Vojislav Petrović i dr Živko Topalović, podiglo je spomen-crkvu Svete Petke kod starog šabačkog mosta.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
