Najava Ministarstva finansija da će 14.000 državnih službenika, koji predstavljaju višak, morati da ostane bez posla, prevashodno će pogoditi najsiromašnija mesta na jugu Srbije, gde je privreda u teškom stanju, a država najbolji poslodavac, zbog čega su organi lokalne samouprave prepuni činovnika čija radna mesta uopšte nisu potrebna. Tako u svih sedam opština Pčinjskog okruga, koji obuhvata Bosilegrad, Bujanovac, Vladičin Han, Vranje, Preševo, Surdulicu i Trgovište, prema zvaničnim podacima, postoji višak zaposlenih.
Kada se zna da je prosečna plata u ovim krajevima 25.539 dinara, a u pojedinim opštinama poput Vladičinog Hana samo 15.000 dinara, jasno je da bi otpuštanje većeg broja ljudi moglo da ima veoma ozbiljne socijalne posledice jer mnogi od njih ne bi mogli ni da nađu drugi posao ni da se oslone na podršku porodice, kao što je to slučaj u razvijenijim sredinama. Kolika je zapravo nezaposlenost na jugu najbolje pokazuju podaci Nacionalne službe za zapošljavanje prema kojima je samo u sedam opština Pčinjskog okruga posao u julu tražilo čak 30.856 ljudi, dok se istovremeno posao nudio za samo 1.528 ljudi, ili za manje od pet odsto nezaposlenih. Radi poređenja, u Beogradu je u julu bilo 99.901 nezaposlenio lice, a posao se nudio za njih 22.413 ili za 22,4 procenta nezaposlenih. U nekim opštinama podaci su gotovo zapanjujući, recimo u Bujanovcu, gde je nezaposleno 4.908 građana, a posao je moglo da dobije njih 36, što pokazuje svu težinu situacije u kojoj se nalaze stanovnici mesta na tom području.
Racionalizacija bi najdrastičnije mogla da pogodi opštinu Leskovac iz Jablaničkog okruga, u kojoj je zaposleno 800 administrativaca i po čemu je rekorder u Srbiji. I u Gradskoj upravi u Vranju gde radi 296 činovnika postoji veliki višak. Po kriterijumu Svetske banke na hiljadu stanovnika trebalo bi da bude zaposlen 1,5 radnika u administraciji, što znači da bi vranjska uprava trebalo da broji 120 radnika.
– Još nismo dobili uputstvo i kriterijume za smanjenje broja radnika u lokalnoj administraciji i to očekujemo narednih dana od Ministarstva za državnu upravu. Tek tada ćemo moći da, sagledavajući socio-ekonomsku situaciju u našoj opštini, počnemo sa pripremama za smanjenje broja zaposlenih – kaže za Danas načelnik Gradske uprave u Vranju Nebojša Ljubić.
On navodi da se 12 zaposlenih dobrovoljno javilo da napusti svoja radna mesta, ali da je tu iskrsao problem zato što su sredstva od otpremnina morala da se isključivo koriste namenski odnosno za samozapošljavanje, pa su oni ostali na platnom spisku grada. Za Ljubića jedini kriterijum po kome će se odlučivati prilikom primene mera o smanjenju radnika biće „profesionalnost u radu i odnos prema obavezama na poslu, a ne partijska pripadnost“.
– Postoji višak radnika, ali nemamo socijalni modus da te ljude zbrinemo pa će tu biti neophodna pomoćdržave, jer bi bilo nehumano da ti ljudi ostanu na ulici u ionako vrlo komplikovanoj socio-ekonomskoj situaciji u kojoj se nalazi naša opština – navodi za Danas Nenad Mitrović, predsednik Opštine Vladičin Han koja je na republičkom začelju po primanjima.
On navodi da zarade u lokalnoj upravi kasne jer gotovo svi privredni kolektivi neredovno izvršavaju svoje obaveze prema opštinskom budžetu, a uz to smanjen je i transfer iz republičkog budžeta. Mitrovićnavodi da u hanskoj opštini zarade redovno primaju jedino korisnici iz republičkog budžeta: prosvetni radnici, lekari, policajci i penzioneri, a da svi ostali plate dobijaju sa zakašnjenjem.
Slična situacija je i u opštinama Bujanovac, Preševo i Trgovište, gde lokalne samouprave uprkos višku zaposlenih nemaju mogućnost da adekvatno i bez pomoći države sprovedu smanjenje broja činovnika. Do povećanja broja zaposlenih u lokalnim samoupravama na jugu Srbije došlo je nakon lokalnih izbora, a vrlo često uz primenu „partijskih kvota“, pa je broj zaposlenih u poslednjih nekoliko godina povećan i za dvadeset procenata.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
