U beskraju sredozemnog mora

Fretum Herculeum, kako glasi antički naziv za Gibraltarski moreuz, povezuje Sredozemno more sa Atlantskim okeanom. Dugačak je 58 km i zauzima prostor između najjužnije tačke Španije i najsevernijeg dela Afrike. U prvim zapisima stoji da su još Rimljani zabeležili postojanje Gibraltarske stene koju su nazvali Kalpe. Postojalo je verovanje da su Herkulovi stubovi bili smešteni u moreuzu i da su se posle njihovog nestajanja – planine Kalpe i Abila odvojile i tako stvorile morski prolaz, a ujedno i afrič- ku i špansku obalu… i jedan mali kopneni jezičak na kome žive stanovnici „The rock“!
Danas je Gibraltar još uvek britanska kolonija sa 27.000 stanovnika koji žive na poluostrvu površine 5,8 metara kvadratnih. Dugačko 5, a široko 1,2 ono predstavlja strateški va- žno mesto britanske vazdušne i pomorske baze koja ga danonoć no čuva.

Prilazimo centru mesta koje leži u podnožju 500 m visoke stene. Uzanom stenovitom prevlakom zaklonjeno je od visokih morskih talasa i ušuškano od nevremena i jakih vetrova. Ulazimo u splet uzanih uli- čica tipično mediteranskog stila sa visokim žutim kućama i bokastim balkonima okićenim cvećem, između njih su mali pošljunčeni trgovi sa stablima oleandera i narandži… Poneka vila ima arkade, visoku ogradu sa kapijom, podseća na istoč- njačku zbog uticaja Mavara koji su na ovom mestu boravili od 711. do 1501, kada je pripojeno Špancima. Godine 1704. zauzimaju ga Britanci i svojom kolonijom ga proglašavaju 1830. godine.

Suverenitet nad ovom teritorijom do danas je ostao izvor stalnog trenja između Španije i Ujedinjenog Kraljevstva. Još 1967. stanovnici Stene su se glasanjem opredelili da i dalje ostanu Britanci! Poslednjih godina ova britanska kolonija postaje sve veća žrtva turista koji svakodnevno dolaze iz obližnje Kosta del Sol što još više učvr- šćuje opredeljenje Gibraltaraca da im kolonizatori budu ostrvljani i – nikako Španci!