U nekoliko gradova Srbije od ponedeljka 30. januara počeće paralelni građanski protesti zbog „naduvanih“ računa za daljinsko grejanje i „protivzakonito“ poslovanje toplana na štetu građana, o čemu će danas u Zrenjaninu biti organizovan sastanak, saopšteno je za naš list u Zrenjaninu i u niškom Udruženom pokretu slobodnih stanara (UPSS), koji je jedan od inicijatora protesta.
Okupljanja su zakazana nakon što su Nišlijama stigli decembarski računi za grejanje, koji su i do 110 odsto viši od novembarskih, a i do dva i po puta viši od onih u Beogradu.
U UPSS-u kažu da različita udruženja građana u tim gradovima ovih dana podnose i prekršajne prijave protiv toplana zbog toga što do 29. decembra prošle godine nisu zaključile pojedinačne ugovore sa korisnicima, na šta su bile obavezne po Zakonu o energetici. Istovremeno, građani „zatrpavaju“ toplane i nadležne lokalne organe vlasti tipskim „obaveštenjima“ u kojima navode da smatraju da „nemaju nikakve ugovorne obaveze prema toplanama“ i da će nastavak isporuke toplotne energije smatrati „jednostranom, ugovorno neobavezujućom i dobrovoljnom uslugom“. Sve akcije organizuju osim UPSS-a i Lokalni front Kraljevo, Centar za zaštitu potrošača „Begej“ iz Zrenjanina i Kragujevački kućni savet.
– Za sada je izvesno da će protesti zbog prevelikih i nerealnih računa za grejanje, koji predstavljaju svojevrsnu pljačku, kao i nezakonitog rada toplana, biti istovremeno organizovani u Nišu i Zrenjaninu, od 30. januara do 3. februara. Imamo najave da će ih biti i u Kraljevu i Kragujevcu, kao i u još desetak gradova u Srbiji, koji su pokazali interesovanje i za podnošenje prekršajnih prijava i masovno slanje obaveštenja. Takve najave su stigle iz Bečeja, Kikinde, Subotice, Beograda, Vlasotinca i još nekih mesta, a u Majdanpeku i prethodno u Zrenjaninu, protesti su već organizovani. Cilj naše akcije je da ih proširimo i na ostale gradove, jer svi imamo iste probleme, ne samo sa računima za grejanje, već i sa ostalim komunalnim računima i radom javnih preduzeća na štetu građana, kaže Saša Kostić, predsednik niškog UPSS-a.
U UPSS-u preciziraju da su građani Niša za grejanje stana prosečne veličine, od nešto više od 50 kvadratnih metara, u novembru plaćali oko 5.500 dinara, a u decembru od 10.000 do 11.000 dinara. Za stan od osamdesetak kvadrata varijabilni deo računa, koji se inače sastoji od fiksnog i varijabilnog dela, u oktobru je iznosio 3.500 dinara, u novembru 6.500 dinara, a u decembru čak 12.000 dinara.
Prema njihovoj oceni, jedan od razloga za „naduvavanje“ računa je uvećanje cene varijabilnog dela, nastalo zbog toga što je „Toplana pre početka aktuelne grejne sezone cenu tog dela računa formirala na osnovu neistinitih podatke o ceni energenata“, tako da je ona iznosila 5,21 dinar umesto 3,91 dinar po kilovat-satu. Pri tom, toplane u Nišu i na jugu Srbije koriste skuplji gas od ostatka zemlje, pošto se, na osnovu sporazuma između Srbije i Rusije, snabdevaju preko Jugorozgasa, a ne jeftinijeg Srbijagasa, kao druge toplane. U Udruženju tvrde da je na povećanje cena uticalo i što Gradska toplana nije zaključila pojedinačne ugovore sa korisnicima, u kojima bi se definisala zagarantovana cena za tekuću grejnu sezonu, koja ne bi smela da se uvećava.
U Gradskom veću i Toplani, negiraju optužbe UPSS-a i drugih udruženja, tvrdeći da su računi za grejanje ispravni. Oni „priznaju“ da Toplana nije zaključila pojedinačne ugovore sa korisnicima, ali poručuju da građani moraju da plaćaju grejanje, jer su po Zakonu o komunalnim delatnostima sa svakim plaćenim računom stvorili ugovorni odnos sa Toplanom.
Ista količina energije za manje stanova?U UPSS-u tvrde i da Gradska toplana „i dalje isporučuje istu količinu toplotne energije“ kao pre masovnijeg odjavljivanja nezadovoljnih građana sa sistema daljinskog grejanja u proteklih godinu dana i duže. To rezultira i visokim temperaturama u stanovima, koje građani i ne žele, ali ne mogu da utiču na isporuku količine energije koja im je potrebna. Prema podacima Toplane, u tom periodu se sa sistema daljinskog grejanja isključilo 1.700 korisnika, dok je po podacima UPSS-a takvih bilo više od 3.000.
Žrtve eksperimenta Ministarstva energetike’]
– Građani Niša su žrtve eksperimenta Ministarstva energetike. U Nišu je pre skoro četiri godine uveden način obračuna daljinskog grejanja po utrošku, iako prethodno nisu stvoreni uslovi za primenu tog modela, odnosno nije uspostavljena energetska efikasnost, izvršena izolacija zgrada i ugrađeni uređaji za kontrolu i upravljanje grejanjem u svim stanovima. Zbog toga je daljinsko grejanje u ovom gradu skuplje do dva i po puta nego, recimo, u Beogradu, gde se daljinsko grejanje i dalje obračunava po stambenoj površini, odnosno kvadratu, kaže Jovan Jovanović, predsednik Centra za zaštitu potrošača Forum. U ovom centru navode da je decembarski račun jednog Beograđanina za stan od 84 kvadrata iznosio 9.327 dinara, dok je Nišlija za daljinsko grejanje stana od 79 kvadrata istog meseca morao da izdvoji čak 23.528 dinara.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na Twitter nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
