„Era totalitarnih sistema uopšte nije završena. Iskorenjeni su totalitarni režimi u klasičnom obliku kakve znamo iz perioda praškog proleća, ali se rađaju novi kao daleko sofisticiraniji način kontrole društva. Zato je potrebno da budemo budni, oprezni i da proučavamo tu pojavu“, rekao je Vaclav Havel, bivši češki predsednik i nekadašnji vođa plišane revolucije iz novembra 1989, na proslavi 20. godišnjice pada komunizma u Češkoj.
Taj događaj omogućio je poznatom dramskom piscu i esejisti da preuzme državno kormilo. Ostaće upamćen kao poslednji predsednik Čehoslovačke (1989-1992.) i prvi predsednik Češke (1993-2003.). Tokom njegove vladavine u Češkoj su nastupile radikalne promene, uključujući otcepljenje od Slovačke, pristupanje NATO, kao i početak pregovora o prijemu u EU, što je i postignuto 2004. Havel je političkim vodama zaplivao 1960-ih, a nakon Praškog proleća se sve više politički angažuje. Godine 1977. stiče svetsku slavu lidera čehoslovačke opozicije, budući da je bio jedan od inicijatora pisanja Povelje 77. Zbog kritikovanja komunističkog režima, 1970-ih je služio niz zatvorskih kazni.
Vaclav Havel je rođen 1936. u Pragu u imućnoj porodici intelektualaca. Po završetku obaveznog školovanja od 16 godina, bila su mu zatvorena vrata za dalje studije jer su ga komunisti, koji su preuzeli vlast 1948, označili potomkom porodice klasnog neprijatelja. Iz tog razloga je pohađao večernju školu i radio kao hemijski tehničar, da bi u periodu između 1962. i 1966. studirao dramu na Praškom univerzitetu umetnosti.
Havel je napisao više od 20 drama koje su prevedene na nekoliko jezika i postale planetarno poznate. Dobitnik je predsedničke medalje slobode SAD, medalje slobode Filadelfije, ordena Kanade, kao i ordena ambasadora savesti. Za razliku od svog naslednika na predsedničkoj funkciji Vaclava Klausa, Havel je zagovornik evropskih integracija. Za sebe kaže da je veliki obožavatelj SAD kao „stvarno slobodne zemlje“ i da ne postoji kontradikcija između njegove ljubavi prema ovoj zemlji i otpora prema globalizaciji, koju smatra fenomenom naše civilizacije, a ne američkim proizvodom. Budući da je vatreni zagovornik nenasilnog otpora, bivši predsednik SAD Bil Klinton ga je jednom prilikom uporedio sa Nelsonom Mandelom. Godine 1996. umrla je njegova supruga Helena, a godinu dana kasnije oženio se glumicom, danas poznatom kao Dagmar Havel.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na Twitter nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
