Najdublji krug Danteovog Pakla rezervisan za one koji su izneverili poverenje

Bez ulaženja u lične napade na autora pomenutog teksta, na početku treba konstatovati da je prošao put od G17 Plus, preko funkcije direktora Zavoda za udžbenike, pa sve do narodnog poslanika na listi „Aleksandar Vučić – Srbija ne sme da stane“. Upravo u tom periodu nemačka izdavačka kuća Klett, koja praktično ima monopol na tržištu školskih udžbenika u Srbiji, nesmetano objavljuje udžbenike u kojima se mladima plasira teza da su „Sloveni došli na Balkan i proterali starosedeoce Albance“.

Zanimljivo je da tadašnjem direktoru Zavoda, sadašnjem kritičaru „lojalista“, iz poslaničke klupe „Aleksandar Vučić-Srbija ne sme da stane“, ta revizija istorije nije predstavljala problem. Nije se govorilo o političkom pritisku, stranoj agendi ili podređivanju obrazovanja interesima geopolitičkih mentora. Naprotiv, sve je to izgledalo kao prirodni deo „evropskog puta“ koji bi, po njemu i njegovim istomišljenicima, trebalo da zameni istorijsku nacionalnu svest.

Ironija je utoliko veća što je upravo nemački izdavač, kao dostojan naslednik ideološke discipline svojih prethodnika iz doba Trećeg rajha, preko školskih udžbenika sprovodio kulturnu reviziju, uz saglasnost i saradnju dela naše elite, među kojom je i profesor Albijanić. Za njega, izgleda, nije bilo ničeg spornog u tome što je Nemačka ponovo „bombardovala“ nacionalnu svest srpske dece, ovog puta ne avionima, već udžbenicima. To je bio onaj „poželjni“ vid evropske integracije.

Vredi podsetiti i na to da je autor teksta, u trenutku kada su udžbenici fondacije profesora Kavčića počeli da dobijaju podršku među nastavnicima i roditeljima, bio jedan od aktera koji su osporavali njegov rad ne u javnoj raspravi, već pravnim putem najavljujući tužbu pred američkim sudovima. Umesto dijaloga u domaćim institucijama, izabrana je strategija međunarodne pravne konfrontacije, kao da obrazovni sistem Srbije treba da se uređuje izvan njenih granica. U tom postupku, umesto da zaštiti domaću inicijativu, autor se svrstao uz one koji su videli pretnju u pokušaju da se školstvo oslobodi od komercijalne zavisnosti stranih izdavača.

Zabrinutost zbog navodne „lojalističke“ kontrole udžbenika, „ćacilenda“ i drugih pomodnih fraza, u ovom trenutku više deluje kao pokušaj prikupljanja jeftinih političkih poena nego kao autentična briga za obrazovni sistem. Tim pre što dolazi od čoveka koji je, u različitim političkim aranžmanima, uvek bio deo upravo onog sloja koji danas javno kritikuje, onih koji su godinama oblikovali sistem iznutra, bez otpora i sa punim učešćem. Kada takav čovek danas poziva na „otpor partijskom obrazovanju“, a sedi na direktorskim i poslaničkim funkcijama u režimima koje su se malo razlikovale po načinu upravljanja obrazovanjem, onda to nije ni hrabrost, ni kritička misao, već politički oportunizam sa naknadnom pameću. Koliko će još nekadašnjih „lojalista“ i „ćacija“ pokušati da operu svoju biografiju preko studentskog bunta, istovremeno držeći lojalistički evropski put koji je doveo Srbiju do same ivice postojanja?

S obzirom da je i sam autor teksta ljubitelj književnosti, podelio bih jedan od mojih omiljenih književnih odlomaka. Naime, najdublji krug Danteovog Pakla rezervisan je za one koji su izneverili poverenje, izdali ideale i služili tuđim interesima pod maskom brige za opšte dobro. Tamo ne vlada buka, niti oganj, već tišina, licemerje i večna izdvojenost.

Predugo je obrazovanje u Srbiji bilo prepušteno tržištu, stranim fondacijama i izdavačkim monopolima uz prećutnu saglasnost političkih elita. Vreme je da to prestane. Nema ništa sporno u tome da država uređuje obrazovni sistem u skladu sa sopstvenim interesima i vrednosnim okvirom, to je praksa u svim ozbiljnim državama, od Francuske i Velike Britanije do Rusije. Udžbenici nisu i ne mogu biti ideološki prazna tabla, već sredstvo kroz koje se formira kulturni identitet, kolektivno pamćenje i svest o pripadnosti. Pitanje je samo: čijim vrednostima će služiti? Ako se obrazovanje već oblikuje, onda je odgovornost na srpskom narodu i svim građanima da biraju one koji će srpsku kulturu, istoriju i jezik predstavljati istinito, ponosno i sa merom. Ne u funkciji izolacije, već u funkciji samopoštovanja, i očuvanja kulture koja se proteže više milenijuma u prošlost.

Autor je advokat i
odbornik u skupštini grada Beograda u ime Pokreta MI snaga naroda

Stavovi autora u rubrici Dijalog ne odražavaju nužno uređivačku politiku Danasa.