Izložba „Pred očima ljudi“ u minhenskoj Pinakoteci moderne

To nije bio jednokratan događaj, već proces stalnog i intenzivnog posmatranja i analize.

Od italijanske renesanse, novo viđenje čoveka kao stvorenog fenomena i društvenog bića, kao ličnosti i karaktera, odvija se na raznolik način, posebno u umetnosti crtanja.

Ona je otvorenija za eksperimentisanje od dela reprezentativne umetnosti kao što su skulptura i slikarstvo, a nudila je i jedinstvene uslove za novo antropocentrično pozicioniranje u tome što su postojali stari modeli, posebno u Italiji, koji su ljudima pokazali da su nove težnje već umetnički sprovedene.

Na osnovu toga, ilustratori su razvili promenljivu sliku ljudi u raznim nijansama od renesanse do kasnog baroka, kojoj su pomogli da se dugoročno oblikuje.

Zadatak istraživanja ljudi kroz crtež, praćenje njihove prirodnosti i njihovih osećanja, osvetljavanje njihovog ponašanja i svesti, došao je uz otkrivanje ranije nekorišćenih crtačkih materijala i tehnika koje su idealne za nove namene.

Mogućnost da se ljudi vide i pokažu na nov način crnom i crvenom kredom, pastelnim olovkama i četkicama, istražena je u izuzetno raznovrsnim grafičkim pristupima.

U uzornom izboru radova, izložba „Pred očima ljudi” fokusira se na strategije prikazivanja ove vrste.

Međutim, to ih ne podvrgava striktnoj sistematizaciji u kojoj pojedinačni list služi kao dokaz unapred postavljene teze, već se posetioci pozivaju da pažljivo posmatraju radove, da im se približe i da u njima uživaju, da se njima inspirišu, a zatim da se zapitaju o umetničkoj strategiji koja stupa na snagu na crtežima.

Izložba obuhvata retko prikazivana remek dela iz Minhenske državne grafičke zbirke, kao što je najranija sijenska portretna studija Domenika di Bartola (oko 1400–1447) ili tabak sa muškim torzom u kome je Mikelanđelo Buonaroti (1475–1564) koristio novu tehniku linija koju je razvio sa posebno vitalnim efektom.

Pored niza izvanrednih crteža Fra Bartolomea (1472-1517), može se diviti i sjajnoj crvenoj kredi Jakopa da Pontorma (1494-1557) „Dve stojeće žene”, koja je nesumnjivo jedno od najlepših i najzagonetnijih dela autora i glavnog predstavnika firentinskog manirizma.

Pored toga, mogu se videti listovi koji su ranije bili poznati samo stručnjacima, kao što je Edoardo Fialeti (1573–1638) „Portret fauna uvijenog do pola” ili autoportret Jakopa Amigonija (1682–1752), predstavnika venecijanske umetnosti koji je bio veoma uticajan u južnoj Nemačkoj početkom 18. veka.

„Pred očima ljudi“ je podeljen u četiri dela.

U početku nepristrasni i fragilni, rani radovi istražuju strukturu tela, često pozivajući se na drevne skulpture, dok se kasnije studije sve više fokusiraju na žive modele.

Odeljak Obučeni i kostimirani prikazuje ljude u odeći i kostimima koja svoje nosioce postavlja u svet i definisani društveni poredak.

U narednom odeljku slede grupe i ljudi u akciji naporedo, zajedno i jedni protiv drugih.

Fokusira se na odnos pojedinca i drugih – često u suptilno uočenim umetničkim interpretacijama koje su jedino moguće u crtežu.

Na posebno dirljiv način, razumevanje i svest ljudi o sebi se ogleda u crtežima lica i glava koji su ponekad samo ovlaš skicirani, a ponekad pažljivo izvedeni do detalja.

U četvrtom i poslednjem delu, privatno i zvanično, idealno i groteskno, označavaju kraj izložbe.

Katalog izložbe „Pred očima ljudi ” izdala je izdavačka kuća Deutscher Kunstverlag.

Kurator izložbe je Kurt Cajtler.