Muza ruskih pesnika

Omanjeg rasta, punačka, smeđe kose i zelenih očiju, sa napućenim izazovnim usnama, nije bila lepa u klasičnom smislu te reči ali je odmah padala u oči, ma gde se pojavila.

Zračila je uzbuđujućom erotikom koja je imala primese nečega demonskog, što je muškarce, naravno, neopisivo provociralo.

Pola Moskve je bilo u nju zaljubljeno.

Ovako je još mlađahnu Ninu Petrovskaju (1879, Moskva – 1928, Pariz) opisao Johanes fon Ginter, nemački prevodilac i izdavač koji je živeo u Rusiji početkom prošloga veka i bio vrlo blizak tadašnjim simbolistima.

Poznavaoci ruske avangarde znaju za Ninu Petrovskaju, ne zato što je bila demonski lepa već zato što je, mada i sama pesnikinja, ipak slavnija po svojim ljubavima nego po književnim delima.

U istoriju ruske literature ušla je kao muza dvojice čuvenih pesnika ruskog simbolizma, Valerija Brjusova i Andreja Belog.

Ta privlačna žena što se celoga života odupirala građanskim konvencijama zamenivši svet trivijalnosti svetom knjige, što je sa mužem uspela da u izdavačkoj kući Grifon, koju su zajedno osnovali, okupi sjajne ruske moderniste, glavna je junakinja romana Anđeo greha.

Biografija Nine Petrovskaje, muze i fatalne žene ruske dekadencije, iz pera srpske književnice LJiljane Kern, nedavno objavljenog u izdanju beogradskog NNK Internacional.

Autorka koja živi u Kelnu knjigu Anđeo greha objavila je 2006. u Berlinu, a za potrebe naših čitalaca sada ju je i sama prevela na srspki jezik.

Pored ovog dela, 2013. je objavila roman Ubica cara, u kojem joj je glavni lik Sofija Perovskaja, učesnica u atentatu na cara Aleksandra II.

Naslov knjige Anđeo greha je, zapravo, parafraza mistično-okultnog romana Ognjeni anđeo Valerija Brjusova, koji je ovaj velikan ruskog pesništva napisao pred kraj svoje višegodišnje ljubavne veze sa Ninom Petrovskajom (objavljeno u prevodu Petra Vujičića u izdanju Prosvete 1990, a ponovljeno 2011. u izdanju Službenog glasnika).

Reč je o tzv. romanu sa ključem (roman à clef ), smeštenom u Nemačku 16. veka, ali su njegovi glavni junaci iz realnog života, Nina, Beli i sam Brjusov, taj najčuveniji ljubavni trougao ruske literature, kako ih najčešće nazivaju.

Prema ovom romanu, inače, Sergej Prokofjev je komponovao istoimenu operu, premijerno izvedenu u Parizu 1954.

Priču o Nininom životu i ljubavi prema Belom, a potom prema Brjusovu, LJiljana Kern gradi na osnovu obimne dokumentacije, pre svega se koristeći memoarima same Nine Petrovskaje, svedočenjima Vladislava Hodaševiča (1886-1939) koji joj je posvetio esej pod naslovom Renatin kraj, i prepiskom između Brjusova i Petrovskaje, koja je objavljena 2004. u Rusiji.