Medijske spekulacije u vezi s budućim statusom severnog dela Kosova i Metohije posledica su letnje dokolice. Svakodnevno se, kao po kalupu, lansiraju teorije zato što je sever KiM za Prištinu stalna tema i problem koji nije rešen. Istovremeno, to je i dobra zamena teza za unutrašnje kosovske probleme: socijalnu krizu, korupcionaške afere u vladi, istrage koje vodi Euleks, izjavio je za Danas državni sekretar Ministarstva za KiM u Vladi Srbije Oliver Ivanović.
On smatra da je savetodavno mišljenje Međunarodnog suda pravde ohrabrilo Prištinu da kalkuliše, ali tvrdi da nema novih momenata u vezi sa severom KiM, za koji se, kako najavljuju prištinski mediji, u diplomatskim krugovima priprema model autonomije Južnog Tirola.
Prema pisanju dnevnika Koha ditore, ovaj model „nailazi na pozitivan prijem u Prištini i Beogradu“. Južnotirolski model, o kome se „razgovara u međunarodnim krugovima“, u „kosovskoj varijanti“ doveo bi, kako navodi prištinska Koha, do izmene plana Martija Ahtisarija.
Model Južnog Tirola, po pisanju dnevnika Koha omogućio bi severnom delu KiM veća finansijska ovlašćenja pri naplati poreza, a četiri opštine u tom delu Kosova bile bi priznate kao posebna jedinica i imale bi veća ovlašćenja. Izmene u Ahtisarijevom planu, objašnjavaju izvori Kohe, omogućile bi poboljšanje života Srba, a garanti ostvarenja tog dogovora bili bi Priština i Beograd.
– U Prištini su svesni da KiM ne može biti država, ako ne kontroliše celu teritoriju. Sever KiM je homogen etnički prostor i morali bi da izvrše novo etničko čišćenje Srba. Albancima ne odgovara da sada dižu tenziju. Žele da najavama privilegija, od kojih posle neće biti ništa, privole Srbe sa severa KiM na integraciju, izjavio je za Danas Marko Jakšić, potpredsednik Skupštine zajednice opština AP KiM.
Jakšić smatra da „Kosovo ne može ništa nikome da nudi, jer nije država“, ali da je „problem to što se zvanični Beogradu poslednje dve godine trudio da Srbe koji žive južno od Ibra preda Prištini, očekujući da mu Zapad, zauzvrat, dopustiti da zadrži pet odsto teritorije – sever KiM“.
– Pošto je Amerika odbila podelu, Beograd je sada u problemu, tvrdi Marko Jakšić.
Direktor instituta za politička istraživanja u Prištini „Kipred“ Iljir Deda, primenu modela italijanske provincije na Kosovu vidi kao nemoguću jer bi to, prema njegovom mišljenju, bila repriza BiH. Deda smatra da „model Južnog Tirola nije primenjiv na Kosovu“, jer njegova primena do poslednje tačke ili primena svakog sličnog modela odvela Kosovo u pravcu unutrašnjeg federalizma“.
– Stvorio bi se model nižeg stepena Republike Srpske, kaže Deda.
Potpredsednik Alijanse za budućnost Kosova Bljerim Šalja smatra da Kosovo ne sme da otvori Ahtisarijev paket. Bivši koordinator pregovaračkog tima Prištine ističe da na Kosovu ne sme postojati model asimetrije prava građana, jer podrazumevao da Srbi na severu imaju dodatna prava, koja nemaju građani Kosova srpske nacionalnosti, koji žive u Gračanici ili bilo gde na jugu“.
Hašim Tači, premijer Kosova, izjavio je nedavno da Priština ima „samo jedno rešenje – potpuno sprovođenje Ahtisarijevog plana, sa novim kreativnim idejama za punu etničku i teritorijalnu integraciju“ severa KiM. Prištinski mediji ukazuju da u kosovskom Ministarstvu za lokalnu samoupravu i Kancelariji međunarodnog civilnog predstavnika na Kosovu niko ne pominje detalje u vezi rada pripremnog tima za opštinu severna Mitrovica, niti govori o datumima izbora.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
