Sepsa ili septikemija u narodu poznata kao trovanje krvi je infektivno oboljenje bakterijskog porekla. Nastaje kontinuiranim ili povremenim prodorom bakterija iz nekog žarišta u krv. Najčešće je to infekcija urogenitalnih puteva, disajnih organa ili se sepsa razvije nakon ozbiljnije povrede, invazivne dijagnostičke procedure kao što je cistoskopija ili nakon hirurških intervencija. Nažalost, ponekad i banalne povrede i infekcije mogu dovesti do sepse.
Veća učestalost obolevanja od sepse kod ljudi starijeg životnog doba je posledica slabosti organizma, pada imuniteta i imunoodbrambenih snaga organizma, pa je i lečenje sepse kod starijih bolesnika komplikovanije. Stariji ljudi često boluju od hroničnih bolesti, izloženi su često dijagnostičkim i terapijskim procedurama i ponekad nepotrebno dugom boravku u bolnicama pa su samim tim podložniji infekcijama i to onim bakterijama koje su rezistentne na antibiotike koji se najčešće i koriste.
Prečesto i predugo davanje antibiotika može dovesti do stvaranja rezistencije određenog soja bakterije izazivača infekcije, pa se u lečenju takvih bolesnika moraju davati jaki tzv. rezervni antibiotici.
Simptomi sepse se pojavljuju naglo, klinička slika se brzo razvija. Često su to povišena telesna temperatura, ubrzano disanje, dehidriranost, konfuzija. Simptomi mogu biti i potpuno suprotni: hipotermija (snižena telesna temperatura), bradikardija (usporen srčani rad), pad krvnog pritiska, anurija, sve do stanja šoka. Ovakva slika se često viđa kod intrahospitalnih infekcija koje je izazvao neki od rezistentnih sojeva bakterije, kao što su Pseudomonas aeroginosa, Proteus, Klebsiella pneumoniae, Acinetobacter, E.Colli itd.
Pravovremeno prepoznavanje, što hitnije uzimanje laboratorijskih parametara karakterističnih za sepsu (prokalcitonin, CRP), uzimanje brisa rane, hemokulture kao i urinokulture je veoma važno kako bi se uradio antibiogram i započelo antibiotsko lečenje . To su uslovi bez kojih se ne može adekvatno tretirati ovakvo stanje. Problem je sto se na antibigram čeka oko 48 sati. Pored toga je potrebno intezivirati simptomatsku i potpornu terapiju uz intenzivni monitoring pacijenta. Što ranije započinjanje terapije antibiotikom protiv bakterije koja je uzrokovala sepsu povećava šanse za uspešno izlečenje. Dok se ne dobije antibiogram, kreće se najčešće sa iskustveno najdelotvornijim lekovima.
Nažalost, uprkos svoj intenzivnoj terapiji smrtnost od sepse je još uvek velika , čak i u najrazvijenijim zemljama i u najboljim bolnicama. Procenti su irelevantni ali za starije pacijente veći od 50 odsto. Za sada je brzina u dijagnostici i izboru adekvatnog antibiotika od presudne važnosti za uspešno lečenje sepse kod gerijatrijskih pacijenata.
KBC „Dr Dragiša Mišović“
Dr MIODRAG TRAJKOVIĆ
Specijalista interne medicine-gerontolog
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na Twitter nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
