Ne mogu isti ljudi biti i heroji i izdajnici

Osvrt na našu dalju i bližu prošlost omogućava bolje sagledavanje problema herojstva i izdajništva. Tako su guslari, u tvorevinama epskog deseterca, turskog vazala Kraljevića Marka nastojali da prikažu kao najvećeg nacionalnog heroja. Sa druge strane ti isti guslari su Vuka Brankovića označili kao glavnog krivca za izgubljenu Kosovsku bitku, mada to naša kritička istoriografija nije mogla da potvrdi.
Neki savremenici Vuka Karadžića lažno su ga optuživali kao austrijskog špijuna i izdajnika. Njegoš, koji nije delio gledišta Dositeja Obradovića, smatrao je Dositejeve ideje veoma štetnim i zalagao se za zabranu izdavanja Dositejevih dela. Kad je veliki naučnik i veliki patriota Jovan Cvijić istupio u javnosti sa naučno opravdanom tezom da Makedonci nisu ni Srbi, ni Bugari, ali da su bliži Srbima, ostrašćeni srpski šovinisti proglasili su ga za nacionalnog izdajnika. General Milan Nedić, čije je političko delovanje tokom Drugog svetskog rata dovoljno poznato, uvršćen je 1993. godine, iz politikantskih razloga, u knjigu „100 najznamenitijih Srba“. Generala Dražu Mihailovića njegovi obožavaoci smatraju za nacionalnog heroja, a njegovi protivnici za nacionalnog izdajnika. A očito je da neko od njih nije u pravu.