Sajam Knjiga 2023: Portalibris i ove godine nudi istorijske teme kroz fikciju, triler i probleme malog čoveka

Marija Aleksić, jedna od pobednica ranijeg Portalibrisovog kokursa za priču, objavila je zbirku priča „Prababa Julka i hotel Bristol“. U njoj je, prema rečima autorke, inače istoričarke po vokaciji, 37 priča, dugo skupljanih, baziranih na istorijskim činjenicama, u ovoj zbirici u vremenskom rasponu od Berlinskog kongresa 1878. do početka ratova devedesetih na tlu Jugoslavije. Likovi u njima su realni, zasnovani na ljudima koji su zaista postojali, a oni se opet dele u dva tipa – one koje je istorija prepoznala i one anonime, obične ljude koji su u svojim sopstvenim malim životima takođe na neki način bili heroji poput autorkine prababe Julke iz naslova zbirke.

Aleksandar Staković, nakon romana „1389“, u novom „Oslobađanju 1912.“ takođe progovara o velikim istroijskim događajima, ali iz prespektive običnog, „malog“ čoveka. Ovoga puta u pitanju su Balkanski ratovi i velika stradanja tih malih ljudi koji su zaista postojali. Roman zapravo postavlja pitanje o svrsishodnosti takvih stradanja za jedan narod, kao i ono ključno – da li je moglo biti drugačije. Kao i kod Marije Aleksić, i kod Stankovića istakuto je da se njegovi romani ne bave Beogradom ili srpskim selom, koji su često opisivani u literaturi, već srpskim varošima i gradovima, ovoga puta mestom Stankovićevog porekla – Pirotom.

Predrag Jokić u svom romanu „Svetkovina“ opisuje takođe jedno daleko istorijsko razdoblje – srpsko srednjovekovlje nakon vladavine Cara Dušana. On piše o stilu života, odnosima, sukobima, neretko srodstvima srpske vlastele koja se bori za vlast u tom trenutku. Tako da je roman, čije je ovo prvi deo od predviđena tri, opisan i kao trilerska priča iz srednjeg veka.

Među istorijskim temama iz prošlosti Srbije, u Portalibrisu je našla mesto i jedna filozofsko-futuristička knjiga jednostavnog naslova „Jedna knjiga“ autora iz Severne Makedonije Valentina Nešovskog. To je, iako nevelika po obimu, knjiga o ljudskoj vrsti, rekao je autor, koja se bavi svim ključnim pitanjima u vezi sa njenim nastankom ali i opstankom, u kojoj postoji i razgovor za „velikim arhitektom“, i koja, izmeđiu ostalog, preispituje moguće posledice postojanje veštačke inteligencija po našu vrstu.

Marijo Kržić sa svojim naslovimi u okviru edicije Vaš lični savetnik, knjigama samopomioći, govorio o hipnozi kao jednom od metoda preispitivanja i pomoći u ljudskom funkcionisanju, odnosno o načinima na koji se može balansirati između posla i porodice.

Jovana Ristić pomenula je još i zbirku ovogodišnjih pobednika na konkursu za priču čija je tame bila – „Strogo poverljivo“ iz prošlosti Srbije, kao i nastavak objavljivanja reizdanja knjiga kakvi su na primer prvi srpski krimi romani policajca Tanasija Milenkovića, te nove knjige u ediciji Otrgnuto od zaborava, u kojoj su, između ostalih, objavljene knjige Milana Đ. Milićevića o Knezu Mihajlu.