U manastiru Mileševi, zadužbini kralja Vladislava iz 13. veka, otvorena je i osveštana riznica u kojoj će se čuvati dragocenosti iz cele Mileševske eparhije i svetinje koje su pripadale prvom arhiepiskopu srpske crkve Savi Nemanjiću. Mileševsku riznicu smeštenu u novoizgrađenoj zgradi, osveštao je episkop mileševski Filaret čijom je zaslugom obnovljena manastirska crkva i sazidani novi konaci.
Nakon izlaganja javnosti dragocenosti manastira Svete trojice u Pljevljima i izuzetno vredne riznice mananstira Sveti Nikola u Pribojskoj Banji, ovo je treća riznica u Mileševskoj eparhiji.
Postavku izložbe je pripremala prof. dr Anika Skovran, koja je rekla da je posebna dragocenost riznice manastira Mileševe štap Svetog Save, sa kristalnom kuglom i ispisanim tekstom pohvale srpskom prosvetitelju. Prema njenim rečima, ova postavka je otvorila put i novom načinu muzejskog komuniciranja i prikazivanja vrednosti, pa su u njoj izložene i replike predmeta čiji su originali na drugim mestima. U Riznici su izložene i mnogobrojne rukopisne knjige, ali, kako je rekla Skovran, ni jedna nije primerak iz Mileševske štamparije, koja je bila najveća štamparija u 16. veku. Ove dragocenosti čuvaju se u drugim srpskim manastirima i muzejima.
Među eksponatima je i hadžijska ikona „Jerusalim“, na kojoj su oslikane scene iz Starog zaveta. Od rukotvorina, ovde se čuva i odelo patrijarha Varnave. Od prošle subote posetioci imaju priliku da se uvere u umetničko stvaralaštvo majstora crkvenog mobilijara, da vide zanimljiv drveni polijelej iz crkve Svetog Nikole u Dubočici i Bogorodično kolo, koje svedoči o odanosti veri i pobožnosti srpskog življa koji je zakletve polagao pod ovim svetinjama, što je još jedno od svedočanstava običajnog moralnog kodeksa. Brojne crkvene i umetničke starine Mileševe rasute su po drugim zemljama i krajevima, sklonjene od požara i paljevina, a neke su sačuvane i u muzejima i bibliotekama svetskih metropola. Učesnici skupa apelovali su da se vrate originali ili naprave kopije dragocenosti Mileševe i crkava i manastira sa tog područja, koje se nalaze širom Srbije, susednih i evropskih država.
Mileševska plaštanica (jedina u svetu na kojoj je Isus Hrist prikazan otvorenih očiju) nalazi se u Mitropoliji u Zagrebu. Psaltir, časlovac i druge knjige iz čuvene Mileševske štamparije su u Patrijaršiji, biblioteci SANU, Sankt Peterburgu dok se čaša Ivana Groznog, dar ruskog cara Mileševi, nalazi se u Muzeju SPC
Gradimir Stanić iz Patrijaršije SPC preneo je odluku mitropolita Amfilohija da će uskoro biti vraćen kivot manastira Mileševa koji potiče iz 15. veka, a koji je do sada bio u Sabornoj crkvi u Beogradu.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na Twitter nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
