Bogato nalazište predmeta iz 12. veka

Otkriće ukazuje da je srednjovekovni grad Braničevo bio izuzetno bogat grad i da je imao razvijene ekonomske i trgovačke odnose sa najudaljenijim teritorijama Vizantijskog carstva jer preliminarne analize pokazuju da ove posude verovatno potiču iz istočnih radionuica Irana, Sirije i Egipta. Vujadin Ivanišević iz Arheološkog insituta SANU, konsultant na projektu Braničevo, kaže da se uz konsultaciju sa francuskim kolegama prepostavlja da je reč o porcelanu koji potiče iz islamskog sveta.

– Najverovatnije je reč o porcelanu koji je u ove predele uvezen iz Sirije u vreme dinastije Aljubida, odnosno ima naznaka da se radi o kopiji kineskog porcelana iz dinastije Song, ali to sve tek treba da utvrdimo. Ovo je prvi put da je na našim prostorima pronađena keramika koja potiče sa bliskog istoka. Dobar deo pronađenog posuđa moraćemo da rekonstruišemo i da vidimo kakav je bio repertoar posuđa u okviru jedne kuće. Predstoji konzervacija i na osnovu pronađenog novca da povežemo ekonomiju i istoriju. Ne treba zaboraviti da je ovde u ranijim istraživanjima pronađen i pečat Stevana Nemanje – naglašava dr Ivanišević.

Arheološkim iskopavanjima na lokalitetu Mali Grad – Todićeva crkva već četiri godine rukovodi Dragana Spasić Đurić iz Narodnog muzeja u Požarevcu koja kaže da se radi o posudama iz 12 veka i da će njihovo otkriće promeniti mnoga saznanja iz srednjovekovne arheologije na teritoriji Srbije a svakako i šire.

– Pojedine kolege iz inostranstva potvrđuju da se radi o izuzetnim nalazima. Mislim da na tlu Evrope ne postoji ni jedan objekat koji na manjem prostoru sadrži ovoliki broj posuda i ovakvog tipa i karaktera jer je ovde kompletna tipologija srednjovekovne keramike 12. veka. Reč je o istraženim dimenzijama objekta dužine 12,5 metra i širine 6 metara sa velikim brojem očuvanih drvenih stubova i naše su pretpostavke da je on daleko veći i na njegovom definisanju radićemo i sledeće godine. Pretpostavljamo da se radi o velikoj radionici koja je snabdevala ne samo grad Braničevo nego i teritoriju cele Srbije a možda je to bio i magacin gotovih proizvoda ili carska palata koja je stradala u požaru. Mi smo očekivali da ćemo ove godine završiti istraživanja a pokazalo se da smo tek na početku posla. Za mene je fascinantno otkriće ovih fragmenata porcelanske posuđe, ističe arheolog Dragana i dodaje da se poslednjeg dana istraživanja, koja su trajala od početka avgusta do 11. septembra, na podnici objekta naišlo na veliku količinu pokretnih nalaza i kompetno sačuvanog inventara i pored snažnog požara. Po njenim rečima radi se o objektu iz sredine 12. veka, iz vremena Manojla I Komnina koji je bio prisutan u Braničevskom gradu zbog čestih ratova sa Ugarskom, koji je stradao u požaru. Uprkos jakoj vatri pronađeno je 2o tipova novih oblika i potpuno sačuvanih keramičkih posuda iz lokalne produkcije ali i uvezene. Među pronađenim posudama posebno se ističe keramička posuda za koju se pretpostavlja da je bila za specijalne namene, za livenje metala na nižim temperaturama ili je reč o kadionici, odnosno tamnjanici. Do sada je na ovom lokalitetu pronađeno preko 70 odlično očuvanih keramičkih posuda, a veći broj biće tek naknadno spojen nakon obrade keramičkog materijala. Za ovogodišnja istraživanja grad Požarevac izdvojio je 800.000 dinara, a Ministarstvo kulture po prvi put odobrilo je 600.000 koji još nisu uplaćeni.