Plavi anđeo s druge strane ogledala

Životna priča Marije Magdalene Ditrih, planetarno poznate kao Marlen (1901-1992), zasnovana je na biografskim činjenicama i smeštena je u kontekst jednog od najdelikatnijih međuljudskog odnosa – veze majke i ćerke, što pojačava sugestivnost posmatranja sudbine ove čuvene nemačko-američke glumice i pevačice s druge strane ogledala.

Pripovedač u prvom licu je njeno jedino dete – kći Marija Elizabeta Riva, rođena 1924. u Berlinu. Iaka je odrasla u senci žene koju su smatrali najlepšom na svetu, najplaćenijom glumicom njenog doba i koju je Američki filmski institut krajem 20. veka proglasio devetom najvećom zvezdom u istoriji Holivuda, Marija Riva se i sama uspešno bavila glumom, uglavnom u TV produkcijama, a o majci je objavila memoare pre gotovo tri decenije.

Danas ima 96. godina i živi u Los Anđelesu. Pola Bern i sama priznaje da su joj „izvrsno napisani i izuzetno iskreni memoari Marije Rive“ bili od presudne pomoći u pisanju ove knjige, koju svrstava u žanr istorijske fikcije.

Marlen Ditrih rodila se u Berlinu. Nesuđena violinistkinja, zbog povrede ručnog zgloba odlučila se za pozorište i kabare, koji su je od detinjstva privlačili koliko i muzika.

Umetničku karijeru započela je u Nemačkoj igrajući u pozorištu i nemim filmovima.

Uloga kabaretske pevačice Lole Lole, u prvom nemačkom zvučnom filmu Plavi anđeo (1930), donela joj je svetsku slavu, koju je utvrdila nominacijom za Oskara u filmu Maroko, u kome je igrala sa Garijem Kuperom.

Mit o Marleni Ditrih kao o glamuroznoj i misterioznoj fatalnoj ženi, koja je izvan filmskog platna pokazivala da ima pamet i ume da koristi britki jezik, stvorio je reditelj Jozef Sternberg, sa kojim je napustila Nemačku zbog narastajućeg nacizma.

Odbila je Gebelsov poziv da se vrati i snima u otadžbini, zatraživši državljstvo SAD, zbog čega je nemačka javnost o njoj dugo imala podeljeno mišljene, čak i posle Drugog svetskog rata.

Kroz 91 godinu dug život Marlen Ditrih prošla su najznačajnija umetnička imena prošlog veka, a za mnoga od njih bila je i emotivno vezama.

Nije krila da je privlače i muškarci i žene, zbog čega je slobodom predratne nemačke dekadencije često izazivala konzervativnu Ameriku.

Zahvaljujući saradnji sa kompozitorom Bertom Bakarakom, od ranih 1950-ih godina uglavnom je nastupala kao kabare pevačica u pozorištima širom sveta.

Ostaće upamćena kao prva pevačica koja je pevala na nemačkom u Izraelu, gde je ovaj jezik dugo bio zabranjen. Karijeru je naglo završila 1975, posle povrede na koncertu u Sidneju.

Pred filmske kamere poslednji put je stala 1979. u filmu Samo žigolo, gde joj je partner bio Dejvid Bouvi.

Narednih 11 godina provela u svom stanu u Parizu, dopisujući se državnicima iz celog sveta.

U dokumentacu koji je o njoj snimio njen takođe slavni kolega, austrijski glumac i režiser Maksimilijan Šel, koji je 1984. proglašen evropskim dokumentarnim filmom godine, pristala je da joj se snimi samo glas.

Umetnica koja je posredno uticala i na modne tokove, bila je poznata i po humanitarnom radu i društvenom angažmanu.

Preminula je u Parizu 1992, a prema sopstvenoj želji sahranjena je u rodnom Berlinu. „Sahranila sam je u Šenebergu, pored njene majke. Najveća izvođačica na svetu počiva u vrtu prošaranom sucem, a na grob joj polažem đurđevke.“ Ovim rečima svoju ispovest o majci završava kći Marlen Ditrih u romanu Pole Bern, koji ne skriva ni najbolnije porodične i intimne tajne čuvene glumice.

Popularnost interesantnih životnih priča

Romansirana biografija Marlen Ditrih sa naslovom koji citira rečenicu iz jedne poznate bajke, jedna je u nizu knjiga iz ovog žanra, koje je Laguna objavila posledenjih godina. Prethodile su joj biografije Koko Šanel, Gale Dali, Mileve Marić Ajnštajn, Ernesta Hemingveja, sestara Romanov… „Objavljivanje biografija i romansiranih biografija je i odraz interesovanja čitalaca u Srbiji i budući da imamo sjajne reakcije, pripremamo nove interesantne životne priče. Laguna više od decenije objavljuje prevode biografija velikih umetničkih stvaralaca, počev od priča o muzičkim grupama Dipeš mod i Led cepelinn, preko biografije čuvenog gitariste Sleša, do najnovijih – Dva su jahača prilazila o Džimiju Hendriksu, Biti Elvis, Biti Džon Lenon, ali i sjajne knjige o velikom piscu Dostojevski: Biografija. Osnovni kriterijum je visok kvalitet biografija, često višestruko nagrađivanih, koje pišu potvrđeni stručnjaci iz date oblasti“, kaže za Danas Tanja Vučković iz Lagune.