Zakon o specijalizovanim većima i tužilaštvu, donet 3. avgusta u kosovskom parlamentu kao leks specijalis, o kome tek treba da se izjasni Ustavni sud Kosova, trebalo bi da, kako piše u ovom dokumentu, „osigura bezbedan, nezavisan, nepristrasan, pravičan i efikasan krivični postupak u vezi sa navodima o teškim prekograničnim i međunarodnim krivičnim delima izvršenim u toku i posle sukoba na Kosovu, a koja se tiču Izveštaja Parlamentarne skupštine Saveta Evrope i koja su bila predmet krivične istrage Specijalnog istražnog tima (SITF)“. Spacijalizovana veća trebalo bi da budu osnovana na svim nivoima sudske vlasti na KiM.
Specijalizovana veća imaju nadležnost nad krivičnim delima koja su izvršena između 1. januara 1998. i 31. decembra 2000. i imaće primat nad svakim drugim sudom na KiM. Ona će raditi u skladu sa ovim zakonom, kosovskim Ustavom i zakonima, međunarodnim običajnim pravom, kao i međunarodnom legislativom koja se tiče ljudskih prava. Službeni i radni jezici su: albanski, srpski i engleski.
Imaće nadležnost „nad licima koja su državljani Kosova – SRJ ili nad licima koja su izvršila krivična dela iz njihove nadležnosti, kao nad licima koja su državljani Kosova – SRJ gde god da su ta krivična dela izvršena“. Specijalizovana veća sudiće za krivična dela ratnog zločina: nemerno ubijanje, mučenje i nečovečno postupanje, uključujući biološke eksperimente; namerno izazivanje suvišne patnje, teških telesnih povreda ili narušavanja zdravlja; razaranja i prisvajanje imovine, prisiljavanja ratnih zarobljenika da služe u neprijateljskim snagama; lišavanje ratnih zarobljenika pravednog i redovnog suđenje; nezakonito proterivanje, preseljavanje i zatvaranje; uzimanje talaca.
Prema ovom zakonu, pred specijalizovanim većima neće se suditi za dela za koja je suđeno pred nekim sudom na KiM ili pred Haškim tribunalom, niti će se pred drugim sudom na Kosovu suditi za dela za koja je već suđeno pred specijalizovanim većima. Amnestija data za međunarodno krivično delo, koje je u nadležnosti specijalizovanih veća, neće biti prepreka za krivično gonjenje ili kažnjavanje. Najstrožija kazna koju će specijalizovana veća moći da izreknu je kazna doživotnog zatvora. Ona će se izdržavati u državi koju odredi predsednik specijalizovanih veća. Postoji i mogućnost žalbe na sudsku presudu panela Apelacionog i Vrhovnog suda Kosova. Sedište specijalizovanih veća biće na Kosovu, što ne isključuje mogućnost da bude i van KiM „u cilju ispravnog sprovođenja pravde ili bezbednosti“.
Specijalizovana veća i tužilaštvo imaće budžet koji je nezavisan od budžeta Kosova, a njihovi službenici, kao i branioci i svedoci uživaće status, privilegije i imunitet kao osoblje Euleksa.
Specijalizovano tužilaštvo ne prima instrukcije
Prema ovom zakonu, specijalizovano tužilaštvo postupa nezavisno od specijalizovanih veća i ostalih organa gonjenja na Kosovu. „Ni specijalizovani tužilac, niti bilo koji član specijalizovanog tužilaštva neće tražiti niti primati instrukcije ni od koje vlade niti nekog drugog izvora“, navodi se u Zakonu. Po osnivanju specijalizovanog tužilaštva, čije je sedište u državi domaćinu, mada svoju nadležnost i funkcije može da vrši na Kosovu, organ za imenovanje postavlja glavnog tužioca Specijalnog istraživačkog tima (SITF) za specijalizovanog tužioca. Specijalizovani tužilac ima mandat od četiri godine i može biti ponovno izabran. „Kako bi se osigurao kontinuitet istrage, SITF se premešta sa svoje trenutne pozicije u okviru Kancelarije specijalnog tužilaštva Kosova u specijalizovano tužilaštvo“, piše u Zakonu.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na Twitter nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
